Zeri Islam

LUFT AT


Ne periudha te caktuara te historise njerezore lufterat kanë qene shumë te shpeshta dhe me te gjata se sa disa periudha te tjera. Disa shtete kanë qene vazhdimisht ne lufte, kurse disa asnjehere nuk kanë luftuar. Disa prej tyre kanë luftuar me teper se te tjerët. Kjo do te thote se shkaqet e luftes duhet te kerkohen ne shoqeri, e jo ne individin-njeriun, sepse lufta nuk është karakteristike e natyres se tij. Perkundër kësaj njeriu është ai i cili i pergatit lufterat dhe i fillon ne castin e volitshem.

Ne kohen tone lufta konsiderohet si diçka e paevitueshme, e paracaktuar, ashtu edhe siç është. Pse duhet te mendohet kështu? Te dy superfuqite botërore - BRSS dhe SHBA - asnjehere nuk kanë luftuar ne mes veti. Rusia tregon miqesi ndaj Shteteve te Bashkuara gjate Luftes qytetare si dhe ne vitin 1945 kundër armikut te tyre te perbashket. Dallimet ideologjike midis dy sistemeve nuk janë ato qe krijojne gjendje te acaruar politike. Keta dy popuj nuk kanë se ç'te ndajne përveç diturise, kultures dhe perparimit për një prosperitet dhe jete me te mirë. Mosbesimi krijohet artificialisht prej ndonje pale te interesuar.

Lufterat kanë filluar me armë te thjeshta dhe kanë arritur deri te bomba atomike.

një fjale e urte indiane thote: "Peshku i madh e ha te voglin".momentalisht te dy peshqit janë te medhenj, me fuqi te barabarta. Asnjeri nuk mund ta haje tjetrin. Mirepo, do te ndodhe diçka e jashtezakonshme: peshku i vogel t'i hajë të dy të mëdhenjtë. çdo gje shkon ne këtë drejtim po qe se se shpejti nuk ndermerret diçka.

Njerezia ka harxhuar ngjyre sa lumenjte, e leter sa malet, ne deshiren e flakte për paqe. Historia tregon se me shumë luftera ka bere Rusia. Gjate shtate shekujve te fundit Rusia 75 perqind te asaj kohe e ka kaluar ne luftera: Ne te njëjtën periudhe Anglia dhe Fraca kanë kaluar 50 perqind.19

Gjate periudhes 3360 vjeteshe te historise njerezore ka pasur vetëm 227 vjet paqe.

Qe nga viti 1500 para eres sone e deri vitin 1860 janë nenshkruar 8 mije kontrata paqe te cilat mesatarisht nuk kanë zgjatur me teper se dy vjet.20Sipas një statistike tjeter për 6 mije vjet historia njerezore ka pasur 14.531 lufte, gjë që paraqet 2,6 luftera ne vit.21 Jane dhene me teper se 600 milione viktima nëpër fushebeteja. vetëm ne shekullin XX numri i viktimave te ushtareve dhe civileve është: prej vitit 1914-1918 - 10 milion, prej vitit 1939-1945 - 50 milione, prej vitit 1945 e deri me sot - 16 milione.22 (Te dhenat janë marre nga libri i Zhan Eliotit "Shek.XX Libri i mortalitetit"). vlerësohet se 10 perqind e mortalitetit te pergjithshem ne qyteterimin modern janë debitore te lufterave.

Lufta ne kuptimin e thjeshtë te fjales nenkupton konfliktin ndermjet grupeve politike të armiqësuara gjate një periudhe me te gjate kohore.

Ne aspektin psikologjik është argumentuar se natyra njerezore nuk mund t'i bëjë luftërat të domosdoshme. Edukimi ne femijeri dhe disiplina sociale kanë zhvilluar një synim agresiv te shumica e njerezve qe është bastarduar ne urrejtje politike.

Pasojat politike te luftes kanë pasur domethenie te madhe ne histori. Lufta ka qenë instrumenti kryesor për krijimin e shteteve dhe perandorive dhe ne te njëjtën kohe ka sherbyer për t'i zhdukur shtetet dhe perandorite. Ne kuptim me te gjere te fjales lufterat i kanë kontribuar zhvillimit te civilizimit te cilin me vonë e kanë shkaterruar dhe zhdukur. Zakonisht lufterat e medha i ka ndjekur shkelja flagrante e ligjit me keqtrajtime te ndryshme brutale, me transferime te vendbanimeve te tera prej një vendi ne tjetrin dhe me internime shumë te ashpra.

Te gjitha lufterat e medha i kanë ndjekur levizjet e fuqishme paqesore. është deshmuar se lufterat kanë lene pasoja katastrofale për sa i perket qenies njerezore ne te gjitha aspektet: ne aspektin politik, ekonomik, social dhe kulturor. Janë bërë shumë orvatje qe lufterat te kontrollohen. Ende pa mbaruar Lufta e parë botërore tashme ishin krijuar organizata paqedashese. Njera nder me te njohurat ishte Liga për venien e paqes. Gjate periudhes midis luftes se parë dhe te Dyte botërore debatet për kontrollimin e lufterave jo vetëm qe vazhdojne, por bëhen edhe më intensive me fillimin e Luftes se Dyte dhe me krijimin e OKB. Edhe perkundër orvatjeve te medha te atyre qe kanë qellim te ndershem, nuk arriti te vihej kurrfare kontrolli mbi lufterat dhe as qe do te mund te behej një gje e tillë. Ata të cilët i fillojne luf terat janë po ato te njëjtët qe lidhin paqe. Politikanet dhe burrështetasit janë vetëm pionet e tyre. bile edhe njerezit me te imformuar ne botë e lene pas dore faktin se momentalisht një organizate e fshehur dhe e vogel kapitaliste disponon me pasurite e tere botës, me vulen botërore,e kontrollon ekonomikisht dhe politikisht pjesen me te madhe te shteteve ekzistuese.

Lufterat janë korrie kapitaliste sipas profesorit te njohur hebre Vorner Zombartit.

Historia e lufterave tregon se ato kanë qene dhe janë shkaku kryesor si për rritjen ashtu edhe për shkaterrimin e shteteve me kalimin e kohes dhe me ndihmen e pushtimeve ekzistuese Perandoria romoke i bashkangjiti te gjitha ujdhesat britanike, pjesen me te madhe te Evropes dhe tere Detin Mesdhe deri te Gjiri Persik.

Ne shekullin XVI, Anglia nuk ka qene superfuqi. Holanda ne atë kohe ka qene shumë me e pasur se ajo, kurse Fraca ka pasur me shumë banore. Spanja e ka pasur ushtrine dhe marinen e fuqishme. Anglia filloi te zhvilloje marinen e vet dhe piratet e saj që, në mënyrë të pamëshirshme, i grabitnin kolonite spanjole dhe anijet e tyre te ngarkuara me pasuri te paçimueshme. Ne shekullin XVII Holanda ka pasur marinen me te pasur tregetare ne botë. Në po te njëjtën kohe Anglia nuk mbetet shumë pas saj, por vazhdimisht i rriste kolonite e veta me ane te pushtimeve te reja. Prej këtej kontrata e Parisit ne vitin 1763 e pranon atë zyrtarisht si fuqi dominuese koloniale evropiane. Britania e Madhe pas dy shekujve te plote konfliktesh e lufterash me Spanjen, Holanden dhe Francën, imponohet si fuqi me e madhe kolonoale ne botë. Ne vitin 1763 Perandoria britanike ne mënyrë te paturpshme filloi ta grabiste botën, njesoj sikur Perandoria romake. Te gjitha lufterat qe i udhehoqi ne shekullin XVIII, i kontribuan qe te behet vendi me i fuqishem, me i madh dhe me i urrejtur ne botë. Me pushtimin e ujdhesave te Oqeanit te Qete, ajo arrine te kolonizoje Kanadane, Australine, Zelanden e Re dhe pjesen lindore te Amerikes Veriore. kështu Britania e Madhe behet perandoria me e madhe ne botë, e cila ka perfshire një te katerten e siperfaqes se Tokes me më tepër se një te katerten e banoreve te saj. Nuk thotë kotë fjala e urtë se dielli mbi Britanine e Madhe asnjehere nuk perendon.

Pak me vonë Britania e Madhe dhe SHBA-te bëhen një fuqi e dyfishte botërore. Kjo regjistrohet qarte ne qershor te vitit 1944, kur 160 mije ushtare te Forcave Aleate (angleze dhe amerikane) zbarkohen ne Normandi. Operacionet luftarake i udhehoqi Feldmarshal Montgomeri nen komanden e gjeneralit amerikan Ajzehauerit.

Pas luftes se Dyte botërore Anglia i humbi pothuajse te gjitha kolonite, te cilat vazhdojne te ekzistojne vetëm si pjese e Commonwealth-it britanik. Është e vërtete se perandoria u shuajt, por fuqia botërore anglo-amerikane vepron edhe me tej. Urrejtja, sakrifica e se ciles me parë ishte vetëm Anglia, tash kaloi edhe ne SHBA - urrejtja shkon me njerezit. Ata të cilët ne te kaluaren kaluan nga Frankfurti (Gjermani) ne Londer (Angli), tash kaluan ne Shtetet e Bashkuara dhe prej aty " i terhiqnin freret e botës". Urrejtja u drejtua kundër popullit amerikan, i cili është një popull sikur te gjithë popujt e botës. Urrejtja, ne realitet, duhej drejtuar kundër atyre 300 veteve qe veprojne për zhdukjen e njerezise.

Ne vitin 1914 filloi Lufta e parë botërore. Kurre nuk ka pasur gjate historise lufte te tillë te tmerrshme. Ajo ishte lufte totale. Lufta e parë botërore ka qene lufta me e madhe prej te gjitha luftrat qe janë bere gjate tere periudhes 2400 vjecare para vitit 1914. fatkeqesite e vitit 1914 na ndjekin edhe neve sot e kësaj dite, sepse ata të cilët e nxiten luften atehere sot janë ende me te fuqishem dhe më autoritativë. Ata sot i posedojne jo vetëm pasurite materiale, por edhe tere tekniken e persosur botërore. Mirepo, le te mos harrojme se ata nuk e posedojne fuqine me te madhe: njeriun, te cilit duhet patjeter t'i hapen vetëm syte qe ta shohe roberimin e vet. Si erdhi deri tek ajo qe ne vitin 1914 shtetet evropiane vetë ta sjellin tragjedine? Shkaqet janë te shumta: E para: Austria, Gjermania dhe Rusia mendonin s e lufta është e domosdoshme për te ruajtur prestigjin e tyre. Megjithate, lufta jo vetëm që nuk ua ruajti prestigjin ketyre shteteve, por ajo edhe i rrenoi. Ne Gjermani dhe ne Rusi ajo shkaktoi revolucionet, e pastaj perandorine Austro-Hungareze e copetoi. Shihet qarte se keta shtete kanë udhehequr një politike vetevrasese. E dyta: shumë burrështëtas dhe ushtare ne Evrope kanë qene te bindur se lufta do te jete shumë e shkurter dhe e fundit, ashtu sic besojne shumica sot se lufta atomike mund te jete e fundit dhe e kontrolluar. Plani i atehershem gjerman i degjuar " i Shlifenovit" parashikonte qe për një muaj e gjysme gjermanet ta nenshtrojne Francën. Sidoqofte, burrështëtasit evropiane nuk qene ne gjendje ta ndalin atë qe e filluan, dhe popujt e tyre paguan shtrenjte me gjakun e tyre, për parashikimet e tyre te gabuara.

Ç'do te ndodhte sot po qe fillon e ashtuquajtura "lufte e kufizuar termonukleare"? Cmimi i ketij gabimi do te ishte shumë me i larte. E treta: Shumica e burrështetasve te atehershem konsideronin se ai qe do ta filloje i pari luften, do te fitoje. Mirepo, pasi qe shumica e shteteve bente mobilizimin e rezervave te veta, filloi një garim dhe pabindshmeri psikike. Askush nuk deshironte ta pret tjetrin t'i bie, por secili deshironte qe ai i pari t'i bie. Sot ka mundesi qe te perseritet i njejti gabim i vitit 1914. Nga frika kundërshtari mund ta filloje i pari luften nukleare, superfuqite ndodhen vazhdimisht ne një gjendje te tensionuar dhe ka mundesi qe ata te ndermarrin ndonje hap te gabuar fatal dhe ta zhdukin botën. Po qe se nuk mund te marrin mesim nga e kaluara, shumë me rrezik do te ishte ta harrojme atë.

Te dhenat qe prezantohen ne tabelat vijuese janë nxjerre nga enciklopedia britanike.

Ne fund te Luftes se parë botërore, kryetari i SHBA-ve Vilsoni dhe kryeministri i Britanise se Madhe, Llojd Xhorxhi propozojne qe te formohet Shoqeria e Popujve. Qellimi i kësaj organizate ka qene qe te vinte paqe dhe siguri ndërkombëtare. Keta dy qe ndermarrin këtë inisiative nuk janë aspak personalitete te rastesishme - ne atë kohe ata perfaqesonin superfuqite botërore - anglo-amerikane.

Shoqeria e Popujve", qellimi i se ciles ka qene bashkepunimi ndërkombëtar, venia e paqes dhe sigurimi ndërkombëtar, nuk ka mund t'ia arrije qellimit te vet dhe te imponohet si organizate ndërkombëtare. Kjo nuk e pengon, ne vitin 1931, Japonine qe te mos e okupon Maxhurine; as luften midis Bolivise dhe Paraguajit ne vitin 1933, si dhe okupimin e Etiopise prej Musolinit ne vitin 1936. me 1 shtator te vitit 1939, me fillimin e Luftes se Dyte botërore, te gjithëve iu behet e qarte se Shoqeria e Popujve nuk është ne gjendje t'i kryeje funksionet e veta për te cilat edhe ishte formuar. Ekzistonte një fuqi tjeter me e madhe se ajo, e cila e bente te veten, qendronte fshehur pas kësaj. Lufta e Dyte botërore e beri pikërisht te kundërten e asaj qe duhej ta bente ne baze te prog ramit te Shoqerise se Popujve. Kjo lufte ua mori jeten 55 milione njerezve-39 milione civile dhe 16 milione ushtare.

Pas Luftes se Dyte botërore, me 26 qershor te vitit 1945 ne San- Francisko pesedhjete shtete e nenshkruan Karten e Kombeve te Bashkuara. Pjesa hyrese e saj fillon me moton: " Ne njerezit e Kombeve te Bashkuara, kemi vendosur t'i mbrojme gjeneratat e ardhshme prej tragjedise se luftes e cila dy here, ne distance prej një gjenerate, i solli njerezise mjerime te papershkruara".23

Pas nenshkrimit te kësaj Karte pjesa dermuese e njerezve menduan se një dokument i ketille kurre deri atehere nuk ka qene formuluar. Nderkaq, shumica e tyre kanë pritur se do te behet kthese ne historine e civilizimit. për fat te keq, pas shumë pritjeve te medha deshperimet bëhen edhe me te medha. Tashme behet e qarte se njerezit nuk janë ne gjendje te vene paqe ne toke. Rezultatet, ne krahasim me atë qe pritej ne vitin 1945, janë te parendesishme.

Pengesa te vërteta, për te ruajtur paqen ne botë, janë: nacionalizmi, koprracia, varferia, racizmi dhe despotizmi, te cilat kanë përkrahje dhe nxiten me qellim prej disa rretheve te interesuara. Njerezit mbeten besnike te qeverive te tyre sepse nuk kanë rrugedalje tjeter.

Edhe sot e kësaj dite vazhdojne te zhvillohen luftera te tmerrshme. Prej mbarimit te Luftes se Dyte botërore ne vitin 1945, me shumë se 25 milione njerez janë vrare ne me se 150 luftera. çdo dite zhvillohen mesatarisht rreth 14 luftera te ndryshme diku ne botë. Dhe vazhdimisht rritet rreziku nga Lufta e Trete botërore. vetëm SHBA-te kanë ne disponim armë te mjaftueshme nukleare për ta zhdukur 12 here tere popullaten e rruzullit tokesor.

Pas Luftes se parë botërore filloi uria me e madhe ne historine e njerezimit. vetëm ne Kine vdisnin nga 18 mije njerez ne dite. Pas Lutes se Dyte botërore tragjedia u be edhe me e madhe. Mungesa e ushqimit dita dites rritej, kështu qe një e katerta e popullates ne botë nuk kishte çka te haje. Sipas te dhenave te revistes "New York Times" te vitit 1967 ne çdo 8,6 sekonda, ne vendet jo mjaft te zhvilluara, dikush vdes nga semundjet e ndryshme si pasoje e te mosushqyerit te mjaftueshem. Sot një miliarde njerez qendrojne te uritur, sepse nuk kanë ushqim te mjaftueshem. Bile edhe ne vendet ku ka ushqim te bollshem shumë njerez i ka kapluar varferia aq shumë sa qe nuk janë ne gjendje ta blejne ushqimin. Pasojat e te gjitha ketyre lufterave janë shumë te medha.


99 prej lufterave e konflikteve te shumta qe janë zhvilluar menjëherë pas vitit 1945, pas mbarimit te Luftes se parë botërore ne:


1. Indonezi 1945-1947 (Holanda me partizanet).
2. Kine 1945-1949 (Nacionalistet me komunistet).
3. Malaje 1945-1954 (Anglezet me komunistet).
4. Indokine 1945-1954 (Franca me Vietnamin).
5. Greqi 1945-1949 (Qeveria me kryengritjen "Elas").
6. Indi 1947-1949 (Hinduset me muslimanet).
7. Kashmir 1947-1949 (India me Pakistanin).
8. Indi 1947 e deri me sot (Qeveria me separatistet).
9. Lufta e parë arabo-izraelite 1948-1949 (Arabet me hebrenjte).
10. Filipine 1948-1952 (Qeveria me hukitet).
11. Burme 1948 e deri me sot (Qeveria me komunistet dhe separatistet).
12. Kore 1950-1953 (Kombet e Bashkuara se bashku me Korene Jugore kundër Kines dhe Korese Veriore).
13. Tibet 1950-1959 (Kina kundër Tibetit).
14. Jemen 1959 e deri me sot (Jemeni Verior me Jemenin Jugor).
15. Keni 1952-1953 (Anglezet me May May).
16. Kvemoj-Macu 1954-1958 (Kinezet nacionaliste me kinezet komuniste).
17. Algjer 1954-1962 (Franca me algjerianet partizane).
18. Kiper 1955-1959 (Anglezet me partizanet e EOKA-se).
19. Sudan 1955 e deri me sot (Arabet me te zinjte).
20. Hungari 1956 (BRSS me hungarezet).
21. Suez 1956 (Izraeli, anglezet dhe francezet me Egjiptin).
22. Kube 1958-1959 (Qeveria kundër partizaneve te Fidel Kastros).
23. Liban 1958 (SHBA dhe qeveria e Libanit kundër partizaneve).
24. Himalaje 1959-1962 (India kundër Kines).
25. Guineja Portugeze 1959-1974 (Portugalia kundër partizaneve).
26. Laos 1959-1975 (Qeveria dhe SHBA kundër Patet Laoit).
27. Ruanda-Burundi 1959-1964 (Vituza kundër Hutuit).
28. Vietnam 1959-1975 (SHBA dhe Vietnami Jugor kundër Vietkongut dhe Vietnamit Verior).
29. Kongo 1960-1967 (Qeveria dhe Kombet e Bashkuara kundër kryengritesve dhe Mutenerit).
30. Venezuele 1960-1967 (Qeveria kundër partizaneve).
31. Spanje 1960 e deri me sot (Qeveria kundër baskeve separatiste-ETA).
32. Kolumbi 1960 e deri me sot (Qeveria kundër terroristeve).
33. Kuvajt 1961 (Anglezet dhe irakianet).
34. Angole 1961-1967 (Portugalia me partizanet).
35. Goa 1961 (India me Portugaline).
36. Kube 1961 (Qeveria e Kastros kundër emigranteve kubaneze dhe SHBA).
37. Kube 1962 (Kriza raketore, BRSS dhe Kuba kundër SHBA).
38. Indi 1962 (India kundër Kines).
39. Guineja e Re Perendimore 1962 (Holanda kundër Indonezise).
40. Jemen 1962-1970 (Qeveria me Egjiptin kundër rojalisteve).
41. Etiopi 1962 e deri me sot (Qeveria kundër separatisteve eritreiste).
42. Algjeri-Marok 1963 (Algjeri kundër Marokut).
43. Malajzi 1963-1965 (Anglia dhe Malajzia kundër Indonezise).
44. Zanzibar 1964 (Te zite kundër arabeve).
45. Oman 1964-1975 (Qeveria kundër separatisteve).
46. Mozambik 1964-1975 (Portugalia kundër partizaneve).
47. Brazil 1964 e deri me sot (Qeveria kundër partizaneve dhe terroristeve).
48. Tajlandë 1964 e deri me sot (Qeveria kundër komunisteve).
49. Republika Dominikane 1965 (Qeveria dhe SHBA kundër kryengritesve).
50. Peru 1965 (Qeveria kundër kryengritesve).
51. Pakistan-Indi 1965 (Pakistani kundër Indise).
52. Indonezi 1965-1966 (Qeveria dhe muslimanet kundër komunisteve).
53. Çad 1965 e deri me sot (Qeveria dhe Franca kundër partizaneve dhe Libise).
54. Rodezi 1965-1979 (Qeveria kundër partizaneve).
55. Nigeri-Biafra 1966-1970 (Qeveria kundër separatisteve).
56. Namibi 1966-1989 (Afrika Jugore kundër partizaneve).
57. Lufta e Dyte arabo-izraelite 1967 (Izraeli kundër "Luftes gjashtditore").
58. Guatemale 1967 e deri me sot (Qeveria dhe djathtistet kundër majtisteve).
59. Çekosllovaki 1968 (BRSS kundër Çekosllovakise).
60. Irlanda Veriore 1969 e deri me sot (Katoliket kundër protestanteve).
61. Salvador 1969 e deri me sot (Qeveria kundër Hondurasit,e tash kundër majtisteve).
62. Kamboxhe 1970-1975 (Republikanet kundër te kuqve).
63. Guine 1970 (Qeveria kundër partizaneve).
64 Honduras 1970 e deri me sot (Qeveria kundër krahut majtist te partizaneve).
65. Republika Jugafrikane 1970 e deri me sot (Qeveria kundër partizaneve).
66. Gjermania Perendimore 1970 e deri me sot (Qeveria kundër terroristeve majtiste).
67. Italia 1970 e deri me sot (qeveria kundër partizaneve majtiste e djathtiste).
68. Lufta bengaliane 1970 (India dhe Bengali kundër Pakistanit).
69. Pakistan 1972 e deri me sot (Qeveria kundër separatisteve).
70. Filipine 1972 e deri me sot (Qeveria kundër muslimaneve dhe komunisteve).
71. Lufta e trete arabo-izraelite 1973 (Izraeli kundër Egjiptit dhe Sirise).
72. Kili 1973 (Majtistet kundër djathtisteve).
73. Lufta qytetare ne Qipro 1974 (Greket kundër turqve dhe Turqise).
74. Turqi 1974 e deri me sot (Qeveria kundër separatisteve djathtiste dhe majtiste).
75. Angole 1975 e deri me sot (Qeveria kundër partizaneve te UNITA-se dhe te tjerëve).
76. Timori Lindor 1975 e deri me sot ( Indonezia kundër partizaneve).
77. Laos 1976 e deri me sot (Qeveria dhe Vietnami kundër partizaneve).
78. Lufta qytetare libaneze 1975 e deri me sot (Te krishteret kundër muslimaneve dhe PLO kundër Sirise.)
79. Malajzi 1975 e deri me sot (Qeveria kundër komunisteve).
80. Sahara Perendimore 1975 e deri me sot (Maroku kundër partizaneve te frontit Polisario).
81. Argjentine 1976 e deri me sot (Qeveria kundër partizaneve e frakcioneve djathtiste e majtiste).
82. Siri 1976 e deri me sot (Qeveria kundër partizaneve sunite).
83. Zair 1977-1978 (Qeveria, Franca dhe Belgjika kundër separatisteve te Katanges).
84. Iran 1978-1979 (Qeveria kundër fundamentalisteve shiite).
85. Afganistan 1978 e deri me sot (Bashkimi Sovjetik dhe qeveria kundër partizaneve muslimane).
86. Salvador 1977 e deri me sot (Qeveria dhe djathtistet kundër partizaneve majtiste).
87. Mozambik 1978 e deri me sot (Qeveria kundër partizaneve).
88. Lufta Kinezo-Vietnameze 1979 (Kina kundër Vietnamit).
89. Kamboxhe 1979 e deri me sot (Qeveria dhe Vietnami kundër partizaneve kampuciste).
90. Irak 1979 e deri me sot (Qeveria kundër separatisteve dhe partizaneve shiite).
91. Lufta Irako-Iraniane 1980-1989 (Irani kundër Irakut).
92. Peru 1980 e deri me sot (Qeveria kundër partizaneve).
93. Zimbabve 1980 e deri me sot (Qeveria kundër partizaneve).
94. Nikaragua 1981-1988 (Qeveria kundër krahut te majte te partizaneve dhe indianeve Moskito).
95. Ugande 1981 e deri me sot (Qeveria kundër partizaneve).
96. Ujdhesat Foklandeze 1982 (Anglia kundër Argjentines).
97. Liban 1982 e deri me sot (Izraeli kundër PLO, Siria dhe frakcionet libaneze ne mes veti).
98. Grenade 1983 (SHBA dhe shtetet kariptase kundër Grenades dhe Kubes).


Si pasoje e shfrytezimit te pasurive nentokesore ne mënyrë te pameshirshme, sic është qymyri e sidomos nafta, shtohen termetet ne mënyrë te jashtezakonshme. Deri ne luften e parë botërore gjate periudhes një mije vjecare ka pasur vetëm 24 termete qe kanë shkaktuar 1.973.000 viktima, kurse prej atehere e deri me tash vetëm për 70 vjet - 45 termete te medha qe kanë shkaktuar 1.750.000 viktima. Kjo është pasoje e garimit te shteteve qe te furnizohen sa me shumë me energji - nafte, si dhe e atyre qe i kanë ne disponim rezervat e naftes - qe te grumbullojne sa me shumë pasuri.

Vdekjet po ashtu rriten jashtezakonisht si pasoje e perhapjes se semundjeve te ndryshme. Pas Luftes se parë botërore prej "etheve spanjole" kanë vdekur me se 20 milione njerez. Prej rritjes se tensionit dhe pasigurise ne botë rritet jashtezakonisht shumë edhe stresi te njerezit. Miliona njerez vdesin ne vit nga infarkti dhe semundja e rakut. Semundjet psikike perhapen me te madhe. Ne shtetet e bashkuara shumica e pjesemarresve ne Luften e Vietnamit ndodhen vazhdimisht te tensionuar. Azia, Afrika dhe Amerika Latine nuk mund te shpetojne prej malaries dhe shumë semundjeve tjera te reja. Semundjet venerike kanë marre permasa tmerruese. Bile edhe semundja me e re Sida seriozisht po e rrezikon tere botën. Shfryrezimi i droges sic është morfina, kokaina, marihuana dhe shumë lloje tjera çdo ditë gjithë e me teper po merr permasa katastrofale dhe shkakton jo vetëm probleme shendetesore por edhe kriminale. Kriminaliteti ne tere botën është rritur dhe vazhdimisht rritet. vetëm ne SHBA mesatarisht gati ne çdo sekonde kryhet nga një krim. Ne shumë vende njeriu nuk ndihet i sigurte as ne rruge as ne shtepi. shumë shtepi kanë vene sisteme speciale elektronike te cilat ne hapjen e deres se jashtme nga një njeri i huaj e alarmojne drejtpersedrejti policine. Para dy vitesh u befasova kur i vizitova dy gra te moshuara për Vitin e Ri. Ne shtetet e Bashkuara si dhe ne shumë vende te tjera te botës është tradite qe ne ora 12 ne mesnate ne pritje te Vitit te Ri te kriset me pushke ne ajer. kështu qe ne ora 12-te, te dy grate filluan te krisin me pushke nëpër dritare, pastaj ma dhane edhe mua një pushke dhe me thane: " Kris sa te duash". Une iu thashe se nuk ka kuptim qe t'i harxhoj fisheket sepse ju nuk jeni te pasura dhe kenaqesia ime do t'ju kushtoje shum ë shtrenjte. Ata u qeshen dhe me cuan ne një dhome qe te ma tregojne municionin e tyre. U habita nga ajo qe pashe. Ne atë shtepi te vogel keto dy gra te moshuara ishin armatosur me tetë pushke te ndryshme, dy arka fisheke dhe disa pistoleta te cilat i mbanin gjithmone nen dysheke. Ata jetojne perhere ne frikë. Duket se frika ka zene shumë vend ne jeten e tyre. Pas eksplodimit te parë atomik shkencetari Harold S. Uri thote: "Prej tash e tutje ne do te ushqehemi me frikë, do te jetojme me frikë dhe do te vdesim me frikë". Ashtu edhe ndodh - nuk frikohemi vetëm prej kercenimit nuklear te kerrusur mbi ne, por edhe nga perditshmeria: kriminaliteti, ndytjet, semundjet, inflacioni, reformat e parave, pasiguria dhe çdo gje tjeter qe mbjelle frikë dhe e humb shpresen dhe ritmin e jetes sone. Ajri te cilin e thithim, uji te cilin e pime dhe token prej se ciles ushqehemi gjithashtu seriozisht janë ndyer. Ngado qe te kthehemi sot, shikojme vetëm pangopesi dhe deshire për eksploatim sa me te ma dh. shumë njerez janë ne gjendje te bejne cmos për para. Vjedhja dhe vrasja për para është bere dic e rendomte. Parate janë "Zot i tyre".

Lufta e Dyte botërore, siç e pamë edhe me lart, ka qenë jashtezakonisht shumë vdekjeprurese. "Enciklopedia" britanike e vitit 1954 ofron te dhena deshtuese për shtetet qe kanë marre pjese ne këtë lufte - ushtaret e vrare ne krahasim me popullsine: SHBA kanë humbur një ushtar ne 500 banore; Kina - një ushtar ne 200 banore; Franca - një ushtar ne 200 banore; Britania e Madhe - dy ushtare ne 150 banore; Japonia - një ushtar ne 46 banore; Gjermania një ushtar ne 25 banore; Bashkimi Sovjetik - një ushtar ne 22 banore. Po qe se merret parasysh se ne shumë raste popullsia civile ka qene e prekur shumë me shumë se ushtaret, shihet qarte se as Shoqeria e Popujve e as Kombet e Bashkuara nuk kanë arritur te sigurojne paqe te vërtete. Sot, pas me se 40 vjetve, kur kthehemi mbrapa t'i veshtrojme ngjarjet qe kanë ndodhur para d he gjate Luftes se Dyte botërore, vijme ne perfundim se me pak vullnet dhe perpjekje me te medha lufta mund te ndalej qe ne fillimin e vitit 1941. Gjermania nuk ka qene ne gjendje te beje lufte ne dy fronte, ajo këtë e dinte shumë mirë. Hitleri i dinte shumë mirë pasojat historike te Luftes se parë botërore dhe nuk donte t'i perserise gabimet e njejta. Perballe rrezikut te frontit te dyte, ne vitin 1941, ai u mundua me dergimin e Rudolf Hesit ne Angli qe te lidh paqe me fuqite perendimore. Çërçilli dhe Ruzvelti, të cilët teresisht i sherbenin Kapitalit, me teper kishin deshire te udheheqin politiken e atyre 300 veteve se sa politiken e interesit te shteteve te tyre. Çka do te mendonin shetetet evropiane sikur ta dinin se ka mundur t'i iket luftes dhe atyre miliona viktimave?

Para se te ndalem ne Hiroshime do te ishte e udhes t'i njoftoj lexuesit me një holokast tjeter- Drezdenin.

Drezdeni i shpallur qytet i hapur ne vitin 1945 ka pasur rreth 600 mije banore, para se gjithash, emigrante të cilët kanë ardhur për shkak te sigurimit me te madh qe te tubohen perkohesisht ne këtë qytet te hapur. Ne atë kohe aty ka pasur kampe për roberit angleze dhe amerikane si dhe shumë punetore nga Franca dhe vendet e tjera evropiane. Nderkaq, me me rendesi është se Drezdeni ka qene qytet i njohur i artit, bile edhe e kanë quajtur "Firence e Elbes". Qyteti nuk ka qene aspak i mbrojtur. Nuk ka pasur kurrfare mbrojtje kundërajrore. Te gjithë këtë e kishin shumë te qarte anglezet dhe amerikane të cilët qe nga viti 1929 mblidhnin te dhena për objektet luftarake ajrore. Ne janar te vitit 1945 anglo-amerikan eve si dhe tere botës iu be e qarte se lufta tashme kishte perfunduar ne dobi te aleateve dhe se nuk do te vazhdonte me teper se disa jave, ose me shumë disa muaj. E tere bota pyetet perse me 13 janar te vitit 1945 anglezet dhe amerikanet bene një sulm shkretues ndaj Drezdenit, për here te fundit bene shumë bombardime shkaterruese mbi popullaten e pambrojtur civile. Ne keto bombardime moren pjese 9-10 mije aeoroplane bombardues. Qindra mijera bomba fosfori e te tjera i leshuan mbi popullaten civile ne shumë qytete te Evropes. Disa ore pas sulmit te parë ndaj Drezdenit vazhdon sulmi i dyte ajror prej 1.200 bombardereve fluturues. Dhjetra mijera njerez të cilët i iken bombardimit te parë tash bëhen viktima te bombardimit te dyte. Te njëjtën dite paradite sulmi i trete prej 1.350 aeroplaneve bombardere i zhduku perfundimisht te gjitha ato qe ende nuk ishin zhdukur. Perderisa bombarderet i rrenojne paralagjet e qytetit, gjuajtesit me flaken e mitralozave marrezisht i ndjekin nëpër rruge dhe sheshe grate dhe femijet, bile edhe qente.Strategjia e ketij sulmi është e qarte: te zhduket sa është e mundshme me shumë popullate civile. Veshtire është te thuhet numri i sakte i viktimave, sepse ka pasur shumë te ardhur prej qyteteve tjera. Por, me siguri pohohet se numri i viktimave ka qene mbi 300 mije - një numer i vogel ne krahasim me disa miliona banore te pafajshem civile te vrare pa kurrfare shkaku luftarak. Kjo ndodh pavaresisht nga fakti se anglezet dhe amerikanet i kanë nenshkruar te gjitha kontratat e mëhershme, me ane te te cilave mbrohet popullata civile: ne Hage - ne vitin 1907 dhe konventa e Gjeneves ne vitin 1925. Pjesa me e madhe e viktimave civile kanë qene gra, femije, rober lufte, punetore te huaj dhe kafshe te llojeve te ndryshme.

Ne vitin 1943 Çerçilli dhe Ruzvelti ne Kazablankë vendosin qe me çdo kusht t'ia thyejne moralin popullit gjerman. Atehere çfarë kerkojne ne tokat e okupuara evropiane dhe kush iu ka dhene te drejte morale qe t'i bombardojne shkollat dhe spitalet? Indikativ është rasti ne Kopenhage, ku e rrenojne një shkolle me te gjithë femijet qe ndodhen ne te, ndersa qendrat industriale gjermane, frenge, italiane dhe belgje mbeten pothuajse te paprekura. Ne vitin 1944, kur sulmet ajrore mbi qendrat industriale dhe fabrikat arrine piken kulminante (sipas te dhenave anglo-amerikane), prodhimtaria luftarake gjermane ka shenuar rekorde ne krahasim me fillimin e luftes.

Atyre, të cilët i shohin ndodhite jo vetëm ashtu sic iu prezantohen, por ashtu sic janë ne realitet, iu behet e qarte se pse fabrikat e medha, bile edhe ato qe prodhojnë armë dhe materiale luftarake, pothuajse nuk janë prekur fare. Kjo ndodh kështu sepse Kapitali është një dhe te gjitha fabrikat e te dy paleve ne konflikt i takojne një fuqie te maskuar mirë te cilen e levize një dore e fshehur. Dokumentet e Jaltes zbulojne se ruset kanë kerkuar prej anglo-amerikaneve t'i nderpresin bombardimet mbi qytete gjermane dhe te bombardojne vetëm sipas vijes se rregullt. Megjithate, një marreveshje e tillë nuk u arrit, kështu që Çërçilli dhe te tjerët vazhdojne me vrasjet masive e kriminale. Para se te filloje sulmi ajror ata do te likujdojne kamanden kryesore te Gestapos, depot e municioneve, fabrikat për prodhimtarine e gazrave helmuese dhe hekurudhat. Pak pas mbarimit te luftes shumica e piloteve qe kishin marre pjese ne bombardimin e Drezdenit e vizitojne qytetin qe te perkulen para qindra mijera viktimave. Ata u habiten kur konstatuan se ne qytet nuk ka pasur kurrfare komande kryesore te Gestapos, kurrfare fabrike te gazrave helmues, kurse hekurudha kishte ngelur pothuajse e paprekur. Edhe një here - çfarë tregon kjo? Se e gjithë kjo ka qene shumë e mirë planifikuar, bile edhe likuidimi i grave dhe femijeve te pafajshem.


Hiroshima dhe Nagasaki

Ne gusht te vitit 1945. Hiroshima dhe Nagasaki janë sinonim te tmerrit, por sot - pas 43 vitesh prej shkretimit te tyre nga bomba atomike, e tërë bota i pranon si permendore te shpreses. Shkretimet te cilat veshtire se mund te zmadhohen nuk ekzistojne me.

Hiroshima është rritur disa here me shumë jo vetëm me banore, por edhe me siperfaqe te ndertimit - ndryshimi i madh ne aspektin fizik i cili me asgje nuk mund ta shlyejë atë psikik.

Menjehere pas shperthimit te bombës ne Hiroshima urrejtja e cila ekzistonte midis Japonise dhe Shteteve te Bashkuara u shndërrua ne ngushellim. Si mundi menjëherë një bombe urrejtjen ta shndërroje ne ngushellim? Bomba e zhduku tere këtë urrejtje. Ajo bile beri edhe dic me teper, sot bota jeton vazhdimisht nen kercenimin e bombes atomike, ajo krijoji një lloj shoqerie te re. Ajo i bashkoi te gjithë ata qe urrejtja i kishte ndare. Pasi qe ekzistenca e tere njerezise është vënë ne kocke dhe te gjthe njerezit janë vene nen një emerues, qe do te thote se pas luftes nukleare nuk do te ketë as ngadhnjimtare e as te ngadhenjyer, për here te parë ne historine botërore po krijohet një shoqëri e vërtetë botërore me një qëllim te perbashket: te ndalohet zhdukja masive e njerezise. Duhet te zbulojme në veten tone me shumë fuqi dhe mjete dhe ta pengojme këtë kataklizëm botërore.

Vemendja e botës është konceptuar ne kapacitetin nuklear te Bashkimit Sovjetik dhe të SHBA-ve. Pothuajse askush nuk kthehet te shohe mundesite nukleare te vendeve me te vogla sic është Anglia, Franca, Kina dhe India te cilat oficialisht janë anetare te Klubit nuklear. Mirepo, ç'të mendojmë për fuqite tjera ende me te vogla sic është Brazili, Argjentina, Izraeli, Afrika Jugore, Koreja Jugore, Tajvani, Iraku, Pakistani, Libia etj., te cilat nen formen e centraleve atomike elektrike "paqesore" (gjeneratore dhe centrale) punojne si urithet ne prodhimin e armeve nukleare. Sic duket Izraeli dhe Afrika Jugore tashme e posedojne atë, por ende ruajne ne fshehtesi.

Te vetmit qe duhet dhene verejtje për stervitjen dhe perhapjen e teorise për prodhimin e bombes atomike janë SHBA-te, Franca dhe Gjermania. Ata garojne se kush i pari do te shese teknologji nukleare për "qellime te koherave paqesore", pa marre parasysh se cilit vend. Ne këtë drejtim Bashkimi Sovjetik ben perjashtim dhe askujt absolutisht nuk i jep e as nuk i shet teknologji atomike, bile as shteteve me te aferta. Ajo plotesisht ka te drejte. Paramendoni sikur armet e tilla te bien ne duar te terroristeve të cilët e mbajne dhe e frikësojne tere qytetin për shperblese. një gje e di te sigurte - luften atomike nuk do ta fillojne superfuqite. Pavaresisht prej dallimeve te tyre politike Bashkimi Sovjetik dhe Shtetet e Bashkuara te Amerikes e kanë te qarte dhe e kuptojne shum ë mirë se një lufte e tillë do t'i zhduke te dy popujt.

Shkencetaret të cilët e kanë filluar projektin "Menheth" para 43 vitesh nuk kanë mundur ta parashohin se arma atomike do te zhvillohet kaq shpejt për një kohe relativisht te shkurter, si dhe do te arrije ne një shkalle te ketille qe te mos mund të kontrollohet. Shumica e shkencetareve qe e kanë filluar këtë projekt momentalisht janë ende gjalle dhe kerkojne qe arma atomike te vehet teresisht nen kontroll, gjë që kanë plotesisht te drejte, sepse bomba e cila është hudhur ne Hiroshime është e parendesishme ne krahasim me atë qe posedojme sot. vetëm marina amerikane "Trajdent" ka force shkaterruese qe e tejkalon 25 here Luften e Dyte botërore. vetëm BRSS dhe SHBA momentalisht kanë me se 15 mije megatone armë nukleare. Nderkaq, "Buletini i shkencetareve atomike" i vitit 1985 llogarite se prej 5 mije megatone janë ne g jendje te vrasin 1 miliarde njerez, si dhe te plagosen edhe 1 miliarde te tjerë prej zjarreve dhe radiacionit. Ja pra pse krijimi i një gjëje me të vërtetë efikase është tejet i domosdoshem.

një numer i madh i centraleve atomike qe janë te shperndara sot nëpër botë do te vjeterohen dhe nuk mund te qendrojne me teper se 50 vjet, kështu qe do te paraqitet nevoja qe te rindertohen ose te rrenohen. Ku do te ruhen te gjitha ato mbeturina prej radioaktiviteteve te lendeve djegese, hekurit, cementit dhe te gjitha materialet e objekteve tashme te ndyra dhe qe rrezatojne radiacion? Disa prej ketyre materialeve radioaktive mund te jene te rrezikshme gjate një milione vjeteve te ardhshem. Shtrohet pyetja se a thua valle është e ndershme qe gjeneratave te ardhshme t'ua leme një problem te tillë, te cilit vetë nuk mund t'i dalim ne krye?

Kush i nxite lufterat? Cfare fuqie satanike ose cfare grupi njerezish arrine qe ne mënyrë periodike ta veshtroje botën me konflikte te pergjakshme?


Potenciali luftarak atomik

Pergjigja është shumë e thjështë. Ai i cili e kontrollon sistemin e parave ne botë, po ashtu ai e kontrollon politiken botërore dhe kahjet e saj. Ne vitin 1980, kur Rothshildi ve kontroll te plote mbi bankat angleze, deklaron ne këtë mënyrë: "Nuk me intereson se kush e udheheq politiken e shtetit te caktuar, me jepni mundesi te qeveris me sistemin e parave dhe une do ta udheheq politiken".

është interesant te nenvizohet se me perparimin e qyteterimit, lufterat po bëhen gjithë e me te ashpra dhe me te shtrenjta. Sipas një profesorit holandez, vlera e një ushtari te vrare kundërshtar ne epoka te ndryshme te historise ka qene sic vijon. Ne kohen e Cezarit vrasja e një ushtari ka kushtuar me pak se një dollar. Ne kohen e Napoleonit çmimi rritet ne 2 mije dollare. Ne fund te Luftes se parë botërore - 17 mije dollare. Ne Luften e Dyte botërore - rreth 40 mije dollare, kurse gjate luftes ne Vietnam vrasjen e një ushtari kundërshtar SHBA-te e kanë paguar me një çmim rekord prej 200 mije dollaresh.

kështu, kur mendoj shpesh rreth ketyre shifrave te medha fantastike, jam i bindur se lexuesi do ta shtroje pyetjen: si janë rritur kaq shumë harxhimet? Dhe kush i percakton ato? Pergjigja është: kuptohet ata të cilët kanë dobi prej luftes! Kete e argumenton edhe fakti se Vietnami e fitoi luften me qindra here me me pak mjete se SHBA-te.

Paqe dhe liri! A nuk është kjo ironi dhe paradoks! A nuk janë valle këto vetëm fjalë boshe me te cilat miliona ushtare prej te gjitha nacionaliteteve kanë vdekur? Ku është paqja dhe liria për te cilën ata kanë vdekur?

Njerezit nuk mund te marrin mesim nga historia dhe ta kuptojne se nuk është lufta ajo qe i zgjidh problemet, ajo asnjehere nuk i ka zgjidhur dhe as që do t'i zgjidhë. Lufterat vetëm shkaterrojne e nuk ndertojne.

Gjenerali amerikan Viliam Shermani (1820-1891) thote kështu: ferr". "Lufta - ajo është barbarizmi me i madh…vetëm ata të cilët kurre nuk kanë pushkatuar dhe ata të cilët nuk i kanë degjuar klithjet dhe renkimet e te plagosurve kerkojne sa me shumë te derdhin gjak, sa me shumë te hakmerren dhe sa me shumë te shkretojne. Lufta është ferr".

një zog lajmerohet… Dikush ka lindur!
një kembane bie… Dikush ka vdekur!

Viktimat e lufterave me te medha ne shek. XX:
1914-1918 - 10.000.000 njerez
1939-1945 - 50.000.000 njerez
1945 e deri me sot - 16.000.000 njerez.