Ndërsa fantazitë e freskisë së dritës së Hënës, natyrisht që mund të jenë shijet e Kastriotit që nuk e ka idenë seç shije dhe kulturë kanë njerëzit që jetojnë në shkretëtirë.
Myftaraj thotë: “Në të vërtetë tempulli i Kaaba i qe kushtuar Hubalit, Kryezotit-Hënë.”
Nuk e di se ku e gjen këtë siguri ky njeri të thotë se Qabeja i ishte kushtuar Hubelit, apo se ai ishte kryezot, ndërkohë që ajo ishte ndërtuar shekuj para se të hynte statuja e Hubelit në të?! Vetëm se mendësia e një të verbëri që thotë kështu është siç them unë “edhe nëse fluturon...”!
Myftaraj thotë: “Muhameti e ruajti simbolin e hënës, duke e bërë gjysmëhënën simbolin e shenjtë të Islamit, i cili gjendet në kulmin e çdo xhamie.”
Simboli i hënës nuk është aspak simbol i Islamit. Ky simbol me një kuptim të tillë ka hyrë shumë vonë dhe vetëm tek një pjesë e muslimanëve, dhe kjo për shkak të injorancës. Të parët që e kanë përdorur gjysmë hënën si simbol shtetëror dhe jo fetar, kanë qenë turqit selxhukë, prej tyre më pas e morën turqit osmanë dhe prej tyre më pas e morën edhe të tjerët. Ndërsa fakti se një pjesë e xhamive (dhe jo të gjitha siç thotë Myftaraj) kanë në kulmet e tyre nga një gjysmë hënë, është tregues në fakt i paditurisë së njerëzve që i kanë vendosur ato, duke kujtuar se Islami ka simbole të tilla siç kanë edhe fetë e tjera, me të cilat ata kulmojnë vendet e tyre të adhurimit.
Me hënën Islamin nuk lidh as më shumë dhe as më pak seç i lidh popujt e tjerë të botës. Hëna është vetëm objekt me të cilën përcaktohet kalendari dhe matet koha, ashtu siç është edhe dielli. Nëse kalendari hënor islam qenka tregues se muslimanët adhurojnë hënën atëherë sipas kësaj edhe ata që përdorin kalendarin diellor do të thotë se adhurojnë diellin! Zoti thotë në Kuran (41:37): “Ndër shenjat e Tij janë nata dhe dita, si dhe Dielli dhe Hëna. Mos iu përkulni as Diellit, as Hënës, por, nëse jeni adhurues të Atij, përkuluni Allahut i Cili i ka krijuar ato!”
Myftaraj thotë: “Kështu, Muhameti i dha Allahut tiparet e Hubalit, madje duke ruajtur edhe lutjen përfundimtare për këtë në fund të pelegrinazhit (haxh). Për arabët Allahu ishte Hubali.”
E për çudi sesi megjithëkëtë asnjë gjurmë e Hubelit nuk ka mbetur deri më sot, por Profeti i vërtetë i Zotit e bëri atë pluhur e hi me të hyrë në Mekë si ngadhënjimtarë, mu përpara syve të atyre qindra njerëzve që e kishin adhuruar hubelin, pa u trembur, pa hezituar dhe pa iu dridhur aspak dora. Këto përrallat e zotit hënë dhe se Allahu ishte hubeli, janë ca dokrra të përhapura nga disa misionarë protestantë si Robert Morey e më pas Timothy Dunkin etj. Këtë hipotezë absurde fillimisht duket se e ka hedhur orientalisti gjerman Julius Ëellhausen (1844-1918), i cili supozonte se Hubeli ishte emri i Allahut! Ndërsa farën e absurditetit të parë nga ku më pas Morey nxori se Allahu është zoti hënë e ka hedhur danezi Ditlef Nielsen, cili i ndau perënditë pagane semite në një treshe të tillë: Ati-hënë (mashkullore në arabisht etj), Dielli-mëmë (femërore në arabisht...etj) dhe biri Venus.
Në vitin 1991 Robert Morey, një polemist protestant, çuditërisht i dha kësaj hipoteze një tjetër dimension duke dalë me disa pamflete që më pas morën dhen, se Allahu qenka zoti hënë, besim ky i trashëguar nga idhujtaria arabe!
Para se të përmend disa studiues të huaj, jomysliman që hedhin poshtë këto broçkulla dua ti kujtoj Myftarajt dhe të gjithë atyre që na lexojnë se të krishterët dhe çifutët arab e quajnë Zotin me të njëjtin emër siç e quajnë Atë edhe muslimanët, pra me emrin Allah. Rrënja e këtij emri ilah (hyj, zot) ka ngjashmëri gati identike me gjuhën tjetër semite, simotrën e arabishtes, hebraishten e cila për emrin zot përdor fjalën el dhe il, si p.sh mjafton këtu tu kujtomë fjalët që i atribuohen Jezuzit të ketë thënë në kryq: Eli Eli... apo Elohim Elohim... (Zoti im Zoti im...). Kështu që nëse hebreu Abraham adhuronte hënën si zot atëherë edhe të tria fetë Judaizmi, Krishtërimi dhe Islami adhuruakan Hënën! A do të guxonte Myftaraj t’i quante edhe këto fe të tjera si shpikje pagane, njëra nga Moisiu dhe tjera nga Jezusi?!
Pikëpamjet e mësipërme janë hedhur poshtë edhe nga studiues perëndimore që shpesh janë edhe tendencioz me Islamin, por gjithsesi këto hipoteza duket se kanë qenë kaq iluzionare saqë ka qenë tërësisht e pamundur të gëlltiteshin prej tyre. Kështu që para një shekulli orientalisti Margoliouth e quajti tezën e lidhjes në mes Hubelit dhe Allahut vetëm se një hipotezë. Qëndrim mosaprovues ndaj kësaj broçkulle mbajnë edhe studiues si Hayëard R. Alker, F. E. Peters dhe G. E. von Grunebaum. Ndërsa R. Broën shprehet: “Në fakt është e vërtetë se para se të vinte Islami shumë “zota” dhe idhuj adhuroheshin në Lindjen e Mesme, por emri i zotit të hënës ishte Sîn, dhe jo Allah dhe nuk ka qenë aspak popullor në Arabi, në vendlindjen e Islamit. Idhulli më i dalluar në Mekë ishte zoti i quajtur Hubel dhe nuk ka asnjë provë se ai ishte zoti-hënë...
Nëse arabët e lashtë adhuronin qindra idhuj, nuk ka dyshim se zoti hënë Sîn ishte pjesë e tyre, madje edhe hebrenjtë kishin tendencë të adhuronin diellin, hënën dhe yjet, por nuk ka asnjë provë të qartë se adhurimi i hënës ka qenë i përhapur në mesin e arabëve, në çfarë do lloj forme, apo se gjysmë hëna qe përdorur si simbol i zotit-hënë dhe sigurisht që Allahu nuk ishte emri i zotit-hënë...
Le të supozojmë për hir të argumentimit se arabët e lashtë adhuronin hënën. Kjo nuk ka asnjë lidhje që të provoj lidhjen e saj me emrin Allah, sepse nuk ka asnjë përshkrim që ta identifikoj Allahun si zoti-hënë apo si një hyjni pagane. Kjo në kontrast me hebrenjtë, grekët, latinët dhe fjalët angleze për emrin Zot, të cilat rrjedhin të gjitha nga fjalë të cilat përdoreshin gjerësisht nga paganët për t’iu referuar hyjnive pagane. Kështu që emri Allah është shumë më i çliruar nga rrënjët pagane sesa janë këta emra të tjerë.” ("Ëho Is "Allah"?", International Journal Of Frontier Missions, 2006, Volume 23, No. 2, p. 79)
Natyrisht që ne si musliman nuk kemi nevojë për referenca jashtë islame për besimin tonë, por këto ia tregojmë atyre që nuk na besojnë ne.
Myftaraj thotë: “Ajo që bëri Muhameti ishte të shartonte Judaizmin dhe Krishterimin, duke krijuar mbi bazën e tyre një fe të re, një Judeo-Krishterim të arabizuar.”
Origjina e të tria feve është i njëjti Zot dhe ngjashmëria në mes tyre vjen pikërisht nga ky fakt. Për aq sa nuk mund të akuzohet Krishterimi si kopjim apo shartim i Judaizmit për aq nuk mund të akuzohet dhe Islami si i tillë me këto fe. Nëse Zoti ynë është i njëjtë, pavarësisht sesi ne e besojmë Atë, atëherë këtu nuk ka asgjë të çuditshme që tek të tria fetë të ketë gjëra të përbashkëta.
Ndonëse në këtë shkrimi nuk kam pasur si qëllim vetëm se anën teologjike, me të cilën ka spekuluar Myftaraj, e ndjej të nevojshme t’i japë përgjigje të përmbledhur edhe një teze tjetër që ai i ka mëshuar fort në shkrimet e tij dhe që shprehet më qartë me fjalët e mëposhtme:
“Kur e pyet nëse e quan veten shqiptar musliman apo musliman shqiptar, tek ai befas shfaqet arabi. Gërvishte pak praktikantin musliman dhe pas shqiptarit në dukje tek ai do të dalë arabi.”
Pra pyetja absurde që shtron Myftaraj është: a je shqiptar apo musliman? A do më shumë kombin apo fenë?
Së pari më duhet të sqaroj absurditetin e kësaj pyetje dhe më pas edhe anën aspak etike të saj.
Që të bësh një pyetje të tillë do të thotë të vendosësh shenjën e barazimit në mes fesë dhe kombit. Pra se feja edhe kombi kanë tipare tërësisht të njëjta, aq sa njëra mund ta zëvendësoj tjetrën. Këtu na duhet të përkufizojmë seç është kombi dhe më pas dhe seç është feja. Në fjalorin e sotëm të gjuhës shqipe për kombin thuhet: “Bashkësi e qëndrueshme njerëzish, e formuar historikisht në bazë të bashkësisë së gjuhës, të territorit, të jetës ekonomike dhe të formimit psikik, që shfaqet në bashkësinë e kulturës.”
Ndërsa përkufizimi që jep enciklopedia Britannica është: “Njerëz të cilët kanë identitet të përbashkët dhe krijojnë një trup psikologjik dhe një komunitet politik. Identiteti i tyre politik zakonisht përmban disa karakteristika siç është një gjuhë e përbashkët, kulturë, etni dhe histori e përbashkët.”
Tashti shohim sesi përkufizohet feja nga burimi i mësipërm: “Marrëdhënia e qenieve njerëzore me Zotin apo zotat apo çfarëdo gjëje tjetër që ata e konsiderojnë të shenjtë ose në disa raste thjeshtë e mbinatyrshme.” Më tej thuhet: “Fetë përpiqen t’i përgjigjen pyetjeve themelore që kanë të bëjnë thellësisht me gjendjen e njeriut nëpërmjet marrëdhënies me të shenjtën apo të mbinatyrshmen apo nëpërmjet perceptimit të natyrës së vërtetë të realitetit.”
Siç shihet qartë nga këto dy përshkrime kombi dhe feja nuk janë e njëjta gjë dhe nuk mund të vendoset shenja e barazisë edhe pse ato në mes tyre mund të kenë elementë të përbashkët, por që të dyja padyshim janë pjesë e identitetit të njeriut. Feja ka si objekt të saj kultin, adhurimin, Hyjin, botën tjetër, shpëtimin e shpirtit, ndërsa kombi (një fjalë me origjinë arabe kjo ar. kaum) ka atdheun, etninë, gjuhën, historinë, kulturën. Feja nuk është e kufizuar në hapësirë dhe në kohë dhe përmban përgjithësisht botëkuptime të pandryshueshme për botën, jetën dhe njeriun, ndërsa kombi është kufizuar në hapësirë madje edhe në kohë, pasi religjioni është shumë më i hershëm si pjesë e identitet i njeriut sesa kombi. Kështu pra që të thuash se kush është identiteti yt më rëndësishëm feja apo shqiptaria do të thotë që ose feja është nacionalizëm ose nacionalizmi është fe. Parimisht asnjëra dhe as tjetra nuk janë respektivisht të tilla, por historikisht ka ndodhur që të identifikohen abuzivisht me njëra-tjetrën, ku fe të ndryshme janë shndërruar në nacionalizëm dhe kombe janë shenjtëruar si të ishin perëndi. Duket se këtë të fundit kanë dash ta bëjnë mjaft ideologji post mesjetare, mes tyre edhe komunizmi në Shqipëri. Mirëpo historikisht kjo tentativë ka rezultuar një fiasko e vërtetë dhe duke qenë të vetëdijshëm, këta njerëz që adhurojnë diçka që nuk mund të jetë objekt kulti, kanë nacionalizuar një fe të caktuar, për ta përçudnuar atë, nga një këndvështrim universal mbi botën dhe njeriun, në një racizëm të shëmtuar ku vetëm x komb janë bijtë e qiellit dhe të tjerët bagëti apo një status më të ulët si njerëz. Me sa duket këtë kërkon të bëj edhe Myftaraj, i vetëdijshëm ose jo për këtë gjë. Përballë kësaj pyetje me të tillë përmbajtje natyrisht që jo vetëm ne si musliman, por edhe besimtarë të feve të tjera që besojnë në një Zot universal do të përgjigjeshin se ne adhurojmë Zotin dhe jo kombin. Ndërsa natyrisht përballë pyetjes se cilën tokë apo gjuhë do të më tepër, çdo kush natyrshëm do të përgjigjej, mes tyre edhe besimtarët në Zot, atë tokë ku jam lindur dhe rritur dhe gjuhën e saj. Feja ndonëse ka vende të shenjta në vende të caktuara, sepse diku do t’i ketë, ajo nuk shenjtëron atdheun ku gjenden këto vende dhe as popujt mes të cilëve ato gjenden, qofshin këta arab apo hebrenj apo çfarë çdo kombësie tjetër.
Së dyti, ana tjetër e gabuar e kësaj pyetje është se ajo vendos një rivalitet fiktiv që shndërrohet në një përballje absurde mes kombit dhe fesë, mes dy pjesëve të rëndësishme që përbejnë identitetin e një njeriu. Është njëlloj si të thuash kë do më tepër nënën apo babain, vëllain apo motrën, këtë apo atë, ndërkohë që edhe pse për një njeri secili ka një pozitë të caktuar ndoshta edhe jo të njëjtë, gjithsecili zë vendin e vet dhe është pjesë e dashurisë dhe e marrëdhënieve të afërta me të cilat njeriu lidhet. Ndaj pyetje të tilla edhe kur i thuhen një fëmije jo vetëm që janë të gabuar, por nuk janë aspak etike, sepse krijojnë në psikologjinë e njeriut diferencimin konfliktuoz ndërmjet pjesëve të një identiteti të vetëm, si në një luftë absurde mes kokës dhe zemrës, trupit dhe gjymtyrëve. E në të tilla raste nuk mund të presësh vetëm se një krizë identiteti, kjo është edhe ajo që ka shkaktuar komunizmi me ateizmin e tij mes shqiptarëve, kjo është ajo që kërkon të shkaktoj pa kuptuar edhe K. Myftaraj me shqiptarët muslimanë. Feja nuk është dhe nuk mund të jetë një rrobë që hiqet e vishet sipas interesave pragmatiste materialiste, pse na afron me lindjen apo perëndimin, me këtë apo atë, feja është një bindje dhe besim, një e vërtetë përtej kësaj bote që kalon caqet e historisë, racës apo kombit. Se cila është kjo e vërtetë e amshueshme, që për njeriun është pjesa më e fortë e tij identitare, kjo është zgjedhje e tij personale.
Last Updated on E Premte, 04 Qershor 2010