Zeri Islam

I nderuari dr. Kardavi, dëshiroj që në fillim të bisedës sonë t’ju theksojë atë se çfarë është publikuar në gazetën egjiptiane “El-Misri el-Jeum”, me rastin e botimit të librit tuaj “Fikhu-l-xhihad”. Gazeta në fjalë pohon që ju në librin tuaj keni theksuar se në luftën për çlirimin e Palestinës përjashtohen ato vende arabe të cilat kanë nënshkruar marrëveshje paqeje dhe bashkëpunimi,si dhe marrëdhënie miqësore e diplomatike me Izraelin?
Dr. El-Kardavi: Diçka të këtillë asnjëherë nuk e kam thënë, dhe as që e kam shkruar. Asnjëherë, asnjë, nuk e kam përjashtuar apo liruar nga përgjegjësia kur bie fjala për luftën për çlirimin e Palestinës. Të gjithë muslimanët e botës janë të obliguar që të japin kontributin e tyre në luftën për çlirimin e Palestinës.

Të gjitha vendet arabe muslimane janë të obliguara të japin mundin dhe përpjekjen maksimale me qëllim që t’ju ndihmojmë vëllezërve tanë palestinezë në luftën për jetë dhe liri. Nëse më lejoni, do të doja që tua tërhiqja vëmendjen të gjithë njerëzve se okupimi dhe kolonializimi i Palestinës nga ana e Izraelit është diçka krejt tjetër nga ajo që jemi mësuar të shikojmë deri më sot në botë. Kolonializimi i Palestinës ndodh me qëllim të konfiskimit të vazhdueshëm të tokës palestineze dhe vendbanimit të saj nga ana e hebrenjve.

Nga historia mësojmë se edhe me parë ka pasur raste të këtilla për të okupuar dhe kolonializuar vende të huaja, por me një qëllim tjetër, si për shembull: shfrytëzimi i resurseve lokale, nënshtrimi i pjesëtarëve të ndonjë populli të caktuar, zgjerimi i kufijve të shteteve përkatëse dhe të ngjashme. Dhe gjersa interesi i kolonialistëve ishte aktual, prania e tyre vazhdonte të ishte akoma në atë mjedis të caktuar.

Megjithatë, okupimi dhe kolonializimi në Palestinë, për të cilin jemi dëshmitarë, është diçka krejtësisht i veçantë. Izraeli ka vazhduar ta pushtojë dhe kolonializojë tokën palestineze me një qëllim të vetëm, e ai është, pavarësisht nga çmimi, qëndrimi i përhershëm! Pushtimi i Palestinës bëhet me qëllim të dëbimit të vazhdueshëm të popullsisë vendase lokale dhe në vend të këtyre të pozicionojnë popullin e vet (hebre). Andaj, një temë e pashmangshme, cilido qoftë diskutimi mbi xhihadin, është gjithsesi tema mbi çlirimin e Palestinës.

Fetvatë e paarsyetuara dhe të palegjitimuara

A do të thotë kjo, që e thatë ju, se ne nuk e kuptojmë situatën që ka të bëjë me Palestinën dhe çlirimin e saj; se nuk e kuptojmë natyrën e shtetit Izraelit, pushtimin, dëbimin e muslimanëve, etj. Me fjalë të tjera, a na mungon një qëndrim i qartë juridik (sipas sheriatit) kur është fjala për Palestinën?
Dr. El-Kardavi: Nuk besojë se është kështu. Qëndrimet e dijetarëve islam janë të qarta dhe precize kur është fjala për Palestinën. Është Izraeli ai që me forcë merr tokën e huaj, për të cilën nuk ka asnjë të drejtë. Në atë tokë jetojnë muslimanët. Dhe si rrjedhojë: Të gjithë muslimanët janë të obliguar të ndihmojnë në mbrojtjen dhe kthimin e tokave muslimane nga okupatori!

E sa i përket shteteve muslimane arabe që vendosin dhe i mbajnë lidhjet me shtetin izraelit, nëse kjo lidhje nënkupton njohjen e okupimit dhe dëbimit, atëherë kemi të bëjmë për një lloj lidhjeje të ndaluar me okupatorin dhe kolonialistin. Mirëpo, nëse ka të bëjë me një pajtim të thjeshtë, të përkohshëm, midis dy palëve që janë në konflikt, atëherë këtë e arsyetojmë. Prandaj, të kuptuarit e mirëfilltë të të gjitha rrethanave dhe njohja e detajuar e situatës së shfaqur është parakushti themelor për cilëndo fetva (mendim juridik) në cilëndo kohë qoftë.

Janë dhënë disa fetva në lidhje me Palestinën, të cilat nuk janë të arsyetuara dhe as të legjitimuara, sikur fetvaja e Albanit sipas së cilës palestinezët do të duhej të shpërnguleshin (të bënin hixhret) nga Palestina, e që për këtë thirret në ajetin kuranor: “Engjëjt që ua morën shpirtin e atyre që ishin mizorë të vetvetes ju thanë: “Në çka ishit ju? – Ata thanë: “Ne ishim të paaftë në atë tokë!” (engjëjt) ju thanë: “A nuk ishte e gjerë toka e Allahut e të migronit në të?” (e të praktikonit lirisht fenë e Zotit).” (En-Nisa, 97).

Përse kjo fetva nuk është e arsyeshme? Përse ky ajet nuk ka të bëjë me Palestinën? Sepse Palestina gjithmonë ka qenë tokë e palestinezëve dhe atyre në të u takon çdo e drejtë historike. Kjo aspak nuk nënkupton shpërnguljen, vetëm se gjenden nën okupim, por se është e nevojshme rezistenca dhe lufta me të gjitha mjetet dhe fuqitë që disponohen. Madje edhe atëherë kur i gjithë vendi të shndërrohet në gërmadhë, nuk ka ikje dhe lëshim të tij. Fetvatë e këtilla dhe të ngjashme janë si rezultat i keqkuptimit të realitetit dhe të prezantimit të saj në opinion në dritën e joobjektivitetit. Rezistenca dhe lufta do të vazhdojnë gjersa nuk përfundon okupimi dhe grabitja e tokave muslimane – ky është parimi dhe pikënisja bazë e jona.

Nga ana tjetër, çdo lidhje me okupatorin e cila nënkupton njohjen e vet okupimit dhe legalizimin e tokave të grabitura të muslimanëve është e papranueshme dhe e ndaluar. Është e drejtë e jona e pakontestueshme të luftojmë që t’i kthejmë ato që janë tonat dhe ato që na kanë takuar gjithmonë. Ekziston dallimi mes asaj që, duke i pasur parasysh rrethanat, të kënaqemi përkohësisht me gjendjen aktuale, pasi që nuk jemi në gjendje të bëjmë më shumë, dhe asaj që të dorëzohemi plotësisht dhe të pranojmë situatën ekzistuese si një zgjidhje të përhershme. Okupimi dhe grabitja asnjëherë nuk mund të konsiderohen legjitime dhe të arsyetuara, dhe, më e rëndësishmja, askush nuk ka të drejtë të bëj lëshime në emër të të gjithë Ummetit islam dhe në mohimin e diçkaje që i takon këtij Ummeti!

A konsideroni që lufta ndërmjet palestinezëve dhe sionistëve është përleshje ndërfetare?
Dr. El-Kardavi: Është e vërtetë se përleshja në vete përmban elemente të caktuara fetare dhe karakter fetar. Por edhe vetë lufta për çlirimin e vendit në vete bart motive që janë fetare. Secila luftë, në të cilën merr pjesë muslimani, me qëllim të çlirimit apo mbrojtjes së vendit të tij, vendosjes së drejtësisë në tokë, shmangien e padrejtësisë dhe zullumit, etj., është një luftë me motive fetare. Islami urdhëron në solidaritet dhe përkrahje të ndërsjellë kur bëhet fjalë për çlirimin e tokës muslimane apo edhe të mbrojtjes së saj nga ana e okupatorit. Një luftë e këtillë konsiderohet si njëra nga pikëpamjet më të vlefshme të xhihadit. Ai musliman që vdes në këtë lloj lufte, ai konsiderohet shehid. Nëse armiku sulmon vendin në të cilin jetojnë muslimanë dhe këtë e bën me qëllim ta okupojë dhe pushtojë atë, atëherë kumtohet “nefir amm-i”, gjegjësisht mobilizimi i përgjithshëm, që do të thotë se ftohen të gjithë muslimanët, i tërë Ummeti, që t’ju ndihmojnë atyre që po sulmohen dhe kjo të vazhdojë gjersa të evitohet rreziku dhe të ndalojë kërcënimi.

Çka nënkuptoni me termin “ummet”?
Dr. El-Kardavi: Mendojë për diçka që është realitet. Ummeti islam është gjallë dhe ekziston, pavarësisht gjendjes politike të vendeve muslimane që e përbëjnë Ummetin. Ummeti është bartës i fesë, Kur’anit, kulturës, civilizimit, traditës, etj., kjo nuk guxon të mos merret parasysh kur të jepen fetva të përgjithshme që kanë të bëjnë për të gjithë muslimanët e botës. Ummeti si një realitet duhet që të jetë prezent kur të ekzekutohen fetva, pa marrë parasysh mosekzistimin e një trupi të vetëm politik, që do të ishte si një përfaqësues dhe drejtues i Ummetit.

Xhihadi civil

Çfarë është xhihadi civil?
Dr. Kardavi: Xhihadi civil nuk është më pak i rëndësishëm sesa xhihadi ushtarak. Madje, në disa raste, xhihadi civil është më i rëndësishëm dhe më i nevojshëm nga ai ushtarak. Argumenti më i mirë për këtë është hadithi i njohur që flet për njeriun i cili kishte shkuar te Pejgamberi a.s. dhe kishte kërkuar që të merr pjesë në xhihadin ushtarak, kështu që Pejgamberi a.s. e kishte pyetur: A i ke prindërit gjallë? Njeriu i ishte përgjigjur që po, me ¬ç’rast Pejgamberi a.s. i kishte thënë: Xhihadi yt është tek prindërit e tu, domethënë në përkujdesjen tënde ndaj tyre.

Që nga viti 1999, me rastin e themelimit të projektit “Islamonline”, kam thënë që ky është xhihadi i kohëve moderne, me të cilin muslimanët do ta kumtojnë mesazhin islamik tek të gjithë njerëzit në tërë botën.

Mirëpo kjo shtron çështjen sa i përket aftësive dhe trajnimeve të atyre të cilët përhapin Islamin në këtë mënyrë dhe ua paraqesin njerëzve ne vendet joislame. Shikuar realisht, vetëm disa nga mijëra të tjerë, të cilët dëshirojnë të përhapin Islamin në botë, janë të aftë dhe të kualifikuar në mënyrë adekuate që të ofrojnë zgjidhje ndaj çështjeve të vështira?
Dr. El-Kardavi: Pikërisht kjo që ju thatë ka sjellë deri te një fenomen i ri, të cilin sot e quajmë “jeta në rrugë të Allahut”. Nëse do të kërkonit t’i gjenit dhjetë persona dhe t’u thuhej se do të duhej që të vriteshin në rrugë të Allahut, kam bindje se për këtë do të paraqiteshin njëqind vullnetarë. Por, nëse do të thoshim që na nevojiten njëqind persona, të cilët jetën e tyre do të duhej ta kalonin të përkushtuar në rrugën e Allahut, në kuptimin e vërtetë të kësaj fjale, atëherë, ndoshta mezi se do t’i gjenim dhjetë që do të ishin të gatshëm. Për arsye se muslimanët e sotshëm, në shumicën e rasteve, dinë se si të vdesin për Islam, mirëpo nuk dinë se si të jetojnë për të! Vëllezërve tanë në Afganistan në një rast u kam thënë: Ju me të vërtetë dini se si të vdiset për Islam, mirë kur ju erdh rasti që botës t’i tregoni se si jetohet për islamin – ju dështuat, dhe, ja, dëshmitarë jemi të problemit afgan ndërmjet vetë muslimanëve, dhe kjo ndodh me vite!

Dialogu islamo-kristian sikur ai sunito-shiit

Cili është qëndrimi juaj për të ardhmen e dialogut islamo-kristian?
Dr. El-Kardavi: Gjendja aktuale e dialogut ndërmjet islamit dhe krishterimit është pak a shumë e ngrirë, pas një bashkëpunimi dhe kontakti aktiv. Përse? Shkak janë deklaratat e papës të kishës katolike ndaj të Dërguarit të Allahut s.a.v.s. Nga ana tjetër, nuk shoh që muslimanët kanë ndonjë dobi nga ky dialog. Përvoja ime e deri më tanishme më tregon që, ajo e cila më së shumti ka pasur dobi, është pala krishtere, dhe dialogu ynë, kryesisht, është në favorin e tyre. Në një masë të caktuar ne mund, dialogun islamo-kristian, ta krahasojmë me dialogun sunito-shiit, nga i cili dialog dobi më të madhe ka pasur pala shiite, duke hapur qendrat dhe shkollat e veta në vendet në të cilat janë me shumicë sunite. Kur i pyetëm dhe kur prej tyre kërkuam shpjegim, na thanë: Ne kështu jemi marrë veshtë, thamë që shiitët dhe sunitët janë pjesë e Ummetit dhe se janë një. A nga ana tjetër, nuk kam njohuri nëse sunitët kanë hapur ndonjë qendër apo shkollë të tyren në mjediset në të cilat jetojnë shiitët.

E cili është roli i hebrenjve në dialogun ndërfetar?
Dr. El-Kardavi: Unë, personalisht, nuk ulem dhe as që flas me to!

Planet për të ardhmen?
El-Kardavi: Jam duke përgatitur librin mbi jetën e të Dërguarit të Allahut s.a.v.s., duke iu qasur materies në bazë të aspektit tematik dhe jo atij kronologjik. Që ta shpjegojë. Nuk është qëllimi im që ngjarjet nga jeta e të Dërguarit të Allahut s.a.v.s. ti shikojë vetëm nga aspekti kronologjik dhe të flas për to, porse, qëllimi im është që lexuesve dhe opinionit tanë t’ua paraqes Pejgamberin tonë, për shembull, si misionar apo thirrës (da’ij), pastaj si një lider dhe udhëheqës, si një baba, gjyësh, bashkëshort, etj.

Momentalisht jam duke i përfunduar edhe dy vepra të tjera. Njëra ka të bëjë me lehtësimet dhe rrethanat lehtësuese në fikh, kurse tjetra trajton temën e ahlakut (moralit) të fikhut. Para ca kohësh i kam përfunduar edhe katër vepra të tjera: “El-hajatur-rebbanijje”, “El-’ilm”, “En-nijje vel-ihlas”, “Et-tevekkul” dhe “Et-tevba”. Ndërsa në shtyp janë edhe dy libra me titull „El-vere ve-z-zuhd“ dhe El-murakabe vel-muhasebe”.

Ndërkohë po përgatitemi për një tjetër projekt të madh, i cili ka të bëjë me marrëdhëniet dhe pajtimin ndërmjet dy palëve, sufito-selefite.

________________
Burimi:
www.novihorizonti.ba

Përktheu:
Mehas Alija

Nëntor, 2009
www.breziiri.com