Zeri Islam

Novatorët të cilët e kufizojnë Allahun, në ligjëratat e tyre në të cilat e përshkruajnë hyjninë e tyre, shpesh e cekin hadithin në të cilin thuhet se Muhammedi a.s. e pyeti robëreshën: “Ku është Allahu?”, kurse me ç’rast ajo u përgjigj: “Në qiell …”. (Muslimi, Bejhekiu etj.).

Në bazë të kësaj ata thonë se zoti i tyre është në qiell edhe pse më herët kanë thënë se ai është mbi Arsh por edhe në qiellin tokësor.

Ulemaja islame, në shpjegimet e tyre të hadithit, nuk vjen në kundërthënie në të cilat kanë rënë këta kur i shpjegojnë ajetet dhe hadithet e paqarta.

Gjëja e parë që na bie në sy me rastin e citimit të këtij hadithi është kjo që ky hadith është mudtarib, respektivisht me tekst joautentikë.

Imam Bejhekiu këtë e konfirmon dhe menjëherë pas këtij hadithi i thekson rivajetet (transmetimet) e tij të tjera:

Së pari e përmend rivajetin në të cilin thuhet se Pejgamberi a.s. e pyeti robëreshën: Ku është Allahu?, e në ç’rast ajo iu përgjigj: Në qiej. Pas kësaj ai ka thënë: Lirojeni atë sepse ajo është besimtare.

Pastaj, Bejhekiu e përmend rivajetin e dytë në të cilin nuk përmend fjalët e Pejgamberit: “Lirojeni atë sepse ajo është besimtare.”

Në rivajetin e tretë përmendet se Pejgamberi a.s. e ka pyetur: “Ku është Allahu?”, me ç’rast robëresha bëri me shenjë drejt qiellit.

Në rivajetin e katërt thuhet se Pejgamberi i Zotit e ka pyetur: “Kush është krijuesi yt”?, kurse ajo u përgjigj: “Allahu është Krijuesi im”.

Në rivajetin e pestë thuhet: “Ka pyetur Pejgamberi i Zotit: A dëshmon se nuk ka zot tjetër përveç Allahut? Ajo ka thënë: Po.”

Rivajeti i gjashtë thotë se pyetja e Pejgamberit ka qenë: “Kush është Krijuesi yt?” Kurse përgjigjja e saj është: “Allahu”.[1]

Rivajeti i shtatë të cilin e shënon Maliku thotë: “Erdhi një ensar te Pejgamberi me robëreshën, pas së cilës Pejgamberi i Zotit e ka pyetur: “A beson se nuk ka zot tjetër pos Allahut? Ajo tha: Po”. [2] 

Pas gjithë kësaj të shtruarës, në bazë të rregullave paraprakisht të theksuara, të cilave duhet t’u përmbahemi me rastin e përshkrimit të cilësive të larta ndaj Allahut xh. sh., është e qartë për çdo njeri se nuk lejohet të përdoret ky hadith si dëshmi për përshkrimin e vendit për Allahun xh. sh., sepse hadithi në tekst është jo i sigurt.

Po ashtu, ky hadith, përkundër asaj që e numërojnë në hadith sahih nuk e ka arritur shkallën e mutevatirit dhe kështu nuk mund të bëhet dëshmi për përshkrim të ndonjë cilësie të Allahut xh. sh.

Pastaj nëse e shikojmë shpjegimin e këtij hadithi, do të shohim se asnjë nga dijetarët islamë nuk ka thënë se Pejgamberi a.s. me pyetjen “Ku?, ka dëshiruar ta pyesë për vendin e Allahut por ka dëshiruar ta verifikojë a mos ajo është idhujtare e idhujve të cilët gjendeshin rreth saj apo është muslimane, besimtare në Zotin, i cili është i Lartësuar me fuqinë e tij nga të gjitha mangësitë dhe idhujve të cilët gjenden aty në Tokë.

Të shohim çka thotë ulemaja islame në shpjegimin e këtij hadithi:

Ibn Fureku thotë, pasi e përmendi përdorimin e fjalës ejne (ku) në gjuhën arabe në kuptimin e rangut, shkallës, fuqisë e të ngjashme: “E nëse kemi pohuar se në gjuhën arabe kjo fjalë mund t’i ketë këto domethënie, mund të themi se pyetja e pejgamberit “Ku është Allahu?”, ka pasur të bëjë me rangun, shkallën e Allahut xh. sh. në zemrën e saj në raport me idhujt të cilët adhuroheshin rreth saj kurse përgjigjja e saj tregon në atë se Allahu xh. sh. është sipër të gjitha krijesave dhe idhujve me fuqinë e tij.”[3]

El-Baxhi thotë: “Dëshironte që robëresha ta përshkruajë Allahun xh. sh. me këto fjalë me cilësinë e Lartësisë nga çdo mangësi që i shohim te trupat dhe idhujt. A nuk sheh se thuhet: Vendi i këtij njeriu është ndër yjet – duke treguar me këtë në mirësinë e tij dhe namin e lartë ndër njerëzit.”[4]

El-Bejdaviu thotë: Pejgamberi a.s. nuk e ka pyetur atë për vendin e Allahut xh. sh. sepse Allahu xh. sh. është i Lartësuar nga ajo që të ketë vend kurse Pejgamberët e Zotit janë të mbrojtur nga pyetjet për gjerat e pamundshme[5], por Pejgamberi ka dashur të shoh a është ajo muslimane apo jobesimtare. Arabët në atë kohë kanë pasur zotat e tyre dhe nuk kanë ditur për diç tjetër dhe se Pejgamberi e ka pyetur: Cili është zoti yt?” Pas kësaj, duke treguar drejt qiellit ajo ka pohuar se nuk adhuron asgjë nga ato që i adhuron populli i saj por e adhuron atë që është më i Lartësuar nga e tërë kjo.”[6]

En-Neveviu thotë: “Dijetarët kanë dy qëndrime në çështjen e këtij hadithi. I pari është qëndrimi i selefinjve të cilët kalojnë mbi të pa shpjegim duke e përcjellë ashtu si ka ardhur deri te ata. Kurse qëndrimi i dytë është i halefinjve të cilët e shpjegojnë këtë hadith ashtu i përket Allahut xh. sh., në dritën e ajetit “Asgjë nuk është si Ai”, dhe thonë: Pejgamberi i Zotit me këtë hadith ka dëshiruar t’i verifikojë a është ajo besimtare apo jobesimtare dhe se përgjigjja e saj “Në qiell” ka pasur domethënien se ajo nuk adhuron asnjë nga idhujt rreth saj por e adhuron Allahun e lartësuar. Sa i përket përzgjedhjes së saj të “qiellit” këtë e ka bërë për arsye se qielli është kibleja për ata të cilët lexojnë dua sikur që është Qabeja kible për ata që e falin namazin pa kuptimin se kjo do të thotë se Allahu xh. sh. gjendet në qiell apo në Qabe.”[7]

Kadi Bedruddin ibn Xhema’ah thotë: “Është e lejuar të shtrohet pyetja: “Ku”? e të mos dëshirojë të pyesë për vendin si për shembull kur njeriu thotë: “Ku është vendi i këtij njeriu në raport me këtë njeri? Dhe përgjigjen e merr: Në qiej.” [8]

Pas kësaj, mund të themi se tentimi i muxhesimëve që me këtë hadith të dëshmojnë se Allahu xh. sh. është i mangët dhe i kufizuar në një vend, jo i plotë dhe qesharakë sikur edhe ajo se qëndrimi i tyre është edhe një dëshmi e largimit të tyre nga feja islame e Allahut xh. sh.

Dijetarët islamë janë pajtuar në çështjen e personit i cili pohon se Allahu xh. sh. gjendet në një vend. Janë pajtuar, me ixhma (konsensus), se personi që pohon se Allahu është në vendin e caktuar ose në drejtim të caktuar është kafir, jobesimtar ndaj Allahut, adhurues i idhujve.

Mulla Ali El-Kariu thotë: “Është lidhur ixhma` ndërmjet selefinjve dhe halefinjve se ai i cili pohon se Allahu është në ndonjë anë është kafir.” [9]

Imam Kurtubiu thotë: “Është korrekte të shpallen kafira muxhessimët sepse nuk ka dallim ndërmjet tyre dhe adhuruesve të idhujve dhe figurave. Vërtet përshkrimi i anës për Allahun është kufër sipas imamëve të katër medhhebeve, sikur që këtë nga ata e ka përcjellë Hafiz Irakiu.”[10]

E lusim Allahun xh. sh. të na ruajë nga mosdija dhe të udhëzojë në rrugën e pendimit të gjithë ata që kanë dal nga feja islame në fenë e adhurimit të idhujve, duke u kapur verbërisht dhe pa përsiatje, për shpjegimin e haditheve të paqarta të cilat ia përshkruajnë Allahut xh. sh. diç që ai nuk ia ka përshkruar vetes.[11]

Përktheu: N. Ibrahimi