Porositë dhe Këshillat e Hasan el Basriut
Bėmirėsit njihen, sipas sinqeritetit nė tė folur, ruajtjes sė amaneteve, kryerjes sė detyrave duke mos qenė kryelartė, nė vizitė tė tė afėrmėve, mėshirės ndaj atyre qė janė tė dobėt, sjelljes dhe edukatės sė mirė, zemėrmirėsisė sė mjaftueshme dhe pėrhapjes sė diturisė.
Bėhu i kėnaqur me atė qė tė ka dhėnė Allahu dhe do tė bėhesh i pasur!
Njerėz, ju nuk do tė arrini atė qė e dėshironi pėrderisa i plotėsoni lakmitė trupore, ndėrsa nuk do t'i realizoni shpresat tuaja pėrderisa tė mos duroni nė pakėnaqėsi. Durimi ėshtė thesar i xhennetit. Njeriu e arrin ēdo tė mirė, nėse vetėm njė çast duron. Nė prezencėn e Hasanit u grindėn dy persona e njėri prej tyre e fyeu tjetrin. Duke i fshirė djersėt, ky i fundit citoi fjalėt e Allahut: "Kush bėn durim dhe fal, s'ka dyshim se ajo ėshtė virtyti mė i lartė"
Kur e pa kėtė skenė Hasan El Basri tha:
Pasha Allahun, sa i menēur ėshtė nė kohėn kur tė padijshmit arsyen e shkatėrruan. Duro, njeri, sepse ti shkon tek Ai(All-llahu) I Cili di pėr shikimin me cep tė syrit e edhe pėr atė qė fshihet nėpėr zemra.
Njėri e fyu tjetrin e ky i fundit ia kthehu duke thėnė: "Sikur, tė mos mė dėgjonte Allahu, do t'a ktheja fyerjen"
Janė dy durime : durimi nė fatkeqėsi dhe durimi nga mėkatet.
Kurrė nuk mund t'i bashkosh besimin dhe tradhėtinė...Si mund tė jesh besimtar kur fqinji yt nuk ėshtė i qetė prej teje?! Nuk je nė besimin e vėrtetė derisa ua zbulon tė metat tė tjerėve, e as vetė nuk je pa to. Prandaj nė fillim largoi tė metat e tua dhe lėri tė tjerėt dhe tė metat e tyre. Por, dije, kurrė nuk do tė mund t'i largosh tė gjitha tė metat e tua, prandaj ėshtė mė me rėndėsi t'u pėrkushtohesh dhe tė merresh me to.
Sa i dobėt dhe i pakujdesshėm qė je?! Tė tjerėve ua gjen mėkatet, ndėrsa mėkatet e tua i lė pas dore dhe i harron. Nė sytė e tjerėve e sheh tė metėn mė tė vogėl e nė syrin tėnd nuk e sheh trarin. Sa e vogėl ėshtė drejtėsia jote, ndėrsa e madhe padrejtėsia!
I dėrguari i Allahut ka thėnė: "Bėmirėsat e kėsaj bote do tė jenė bėmirėsa edhe nė botėn tjetėr.
Sepse, atyre Allahu do t'ua falė gabimet, pėr tė mirat qė ua kanė bėrė krijesave tė Tij. Nė Ditėn e Gjykimit do t'u thuhet:
"Veprat tuaja tė mira ua dhuroni kujt tė dėshironi, sepse ju janė falur veprat tuaja tė kėqija."
Dhe ata do t'i dhurojnė tė mirat e veta dhe ashtu prapė do tė bėhen bėmirėsa"
Dituria ėshtė mė e mirė se trashgimia, edukata ėshtė fytyra mė e pastėr, devotshmėria ėshtė fati mė i sigurtė, ibadeti(adhurimi ndaj All-llahut) ėshtė fitimi mė i mirė, mendja ėshtė udhėrrėfyesi mė i mirė, sjellja e mirė ėshtė shoku mė i mirė, butėsia ėshtė ndihmėsi mė i mirė, kėnaqėsia ėshtė pasuria mė e madhe, ndihma e Allahut ėshtė ndihma mė e mirė, ndėrsa pėrkujtimi i vdekjes ėshtė predikuesi mė i mirė.
Mos u bėj si ai, i cili e grumbullon diturinė e tė diturve dhe menēurinė e tė menēurve, ndėrsa ndaj tė vėrtetės sillet si i marrė.
Allahu do ta fusė nė xhennet dhe do ta mbulojė me mėshirėn e Vet njeriun, i cili ėshtė i mirė ndaj prindėrve, i mėshirshėm ndaj tė shypurėve, i brengosur ndaj bonjakut dhe mbrojtės i tė paaftėve.
(Njėherė Hasan el Basri dėgjoi njėrin duke mallkuar:
"O Zot! Shkatėrroi mėkatarėt! I tha atij
-Atėherė do tė ndjehemi tė vetmuar nė rrugė dhe do tė zvogėlohet numri i atyre, tė cilėt veprojnė sipas dėshirės sė vet. Feja jonė ėshtė e fortė, ndėrsa e vėrteta, vėrtet ėshtė e rėndė.
Njeriu ėshtė i dobėt dhe i pafuqishėm, prandaj le tė ngarkohet me aq sa mund tė mbajė. Sepse nėse ngarkohet me shumė detyra, atėherė ai mund tė bezdiset dhe si pasojė ka pėr ta braktisur atė qė kishte marrė pėrsipėr.
Njeri, mos u mashtro me thėnien, qė njeriu ėshtė me atė qė do. Nuk do tė jesh me bėmirėsat, pėr derisa tė mos punosh si ata...
Mendimi i drejtė ėshtė sikur pasqyrė, nė tė cilėn ndahen veprat e mira prej tė kėqijave. Kush mbėshtetet nė mendimin e drejtė, do tė shpėtojė, ndėrsa ai i cili e lė pas dore, do tė dėshtojė.
Ky popull do tė jetė nė tė mira dhe nėn mbrojtjen e Allahut, derisa tė mirėt, tė mos jenė tė mėshirshėm ndaj keqbėrėsve, derisa bėmirėsat nuk i madhėrojnė tė shfrenuarit dhe derisa tė diturit nuk pretendojnė tė jenė udhėheqės. Por kur tė bėhet e kundėrta, Allahu, do ta largojė mėshirėn dhe mbrojtjen e Vet nga ai popull.
-O njerėz, unė ju kėshilloj e aspak nuk jam mė i mirė se ju e as nuk veproj nė jetė mė mirė se ju. Edhe unė, vetes i bėj padrejtėsi, sepse nuk zotėroj mbi epshin tim e as qė e shtyj atė nė zbatimin e obligimeve tė Krijuesit dhe Zotit tė tij. Por sikur besimtari tė mos e kėshillonte besimtarin tjetėr, derisa tė mos e drejton veten, do tė humbin udhėrrėfyesit, do tė zvogėlohej numri i atyre, qė kėshillojnė dhe nuk do tė mbetej askush qė tė thėrrasė kah All-llahu dhe nė zemrat e njerėzve tė mbjellė dashurinė ndaj Tij. E askush nuk do tė ndalte nga mėkatet.
Por jeta ėshtė nė shoqėrimin me tė diturit dhe nė kėshillimin e njėri-tjetrit.
Friksohuni All-llahut ashtu siē ėshtė urdhėruar: "Vdisni, vetėm si muslimanė!" -O njerėz, jeni zgjuar e koha ėshtė shkurtuar deri nė afatin e caktuar e mundėsia pėr veprat tuaja ėshtė zvogėluar. Vdekja ėshtė pėrmbi ju, kurse xhehennemi u ėshtė afruar edhe mė shumė!
Ju e keni vetėm njė shpirt, tė cilin nėse shpėton nga dėnimi i All- llahut, nuk do ta dėmtojė humbja e shpirtėrave tė tjerė e nėse humb, nuk do tė ketė dobi nga ajo, qė tė tjerėt kanė hpėtuar. Prandaj, ruajuni nga zvarritja nė punė tė mira, sepse ajo i ka humbur shumė prej jush. Ju nuk e dini se kur do tė udhėtoni e as qė e dini se ku do tė shkoni. All-llahu e mėshiroftė secilin, qė punon pėr atė botė, para se t'i mbarohet furnizimi qė i ėshtė dhėnė.
-O njerėz, All-llahu i ka robėrit e vet tė zgjedhur. Ata janė sikur ai qė i ka parė banorėt e xhennetit si dėfrehen e banorėt e xhehennemit si vuajnė. Ata punojnė duke u pėrpjekur ta arrijnė dėfrimin tė cilin e kanė parė, e tė largohen sa mė shumė qė tė jetė e mundur zjarri, i cili i djeg mėkatarėt. Ata nė zemėr janė tė pikėlluar. Ata nuk do tė bėjnė asgjė tė keqe, sepse shpirtėrat u janė tė pastėr, nevojat tė panjohura. Ata kanė duruar pak dhe kanė fituar pėrjetėsinė. Netė tė tėra i kalojnė nė ibadet(tu u fal) e nė lutje Krijuesit dhe Zotit tė tyre, nguten tė lirohen nga robėrimi tjetėr dhe derdhin lot duke menduar pėr All-llahun. Ata janė zemėrgjėrė, gjatė ditės janė tė butė, tė ditur, tė devotshėm e tė fshehur. Ai, i cili nuk ėshtė si ata, mendon se ata janė tė pasur pėr shkak tė thjeshtėsisė, tė sėmurė pėr shkak tė frikės e ata me tė vėrtetė nuk janė tė sėmurė, por iu kujtohet xhehennemi dhe e bartin frikėn nė zemrat e tyre.
Zemrat e tyre e njohin Fenė, mė mirė se qė e shihni ju kėtė botė me sytė tuaj. Ata me tė vėrtetė friksohen se nuk do t'u pranohen veprat e mira, mė shumė se ju, qė friksoheni nga dėnimi pėr veprat e kėqija qė i bėni! Ata janė palė e All-llahut, e ata qė janė palė e All-llahut, pa tjetėr do fitojnė.
All-llahu ua ka shtri fletėn e pastėr dhe mbi secilin i ka vėnė dy melekė tė ndershėm, nga njė nė anėn e djathtė dhe tė majtė. Ai libėr as mėkatin e vogėl e as tė madhin nuk e lė, tė gjitha shėnohen me kujdes. Nė tė njerėzit do t'i gjejnė tė gjitha qė i kanė punuar. Zoti yt askujt, nuk do t'i bėjė padrejtėsi.
Besimtari ėshtė nė mes dy frikave, frika pėr mėkatet qė i ka bėrė, nuk e di se ēdo tė bėjė All-llahu me tė, dhe frika nga e ardhmja, nuk e di se me ēfarė sprove do ta sprovojė All-llahu dhe nuk e di se nė ēfarė gjėndje do ta gjejė vdekja .
All-llahu urdhėron qė pėrveē Tij, askujt tjetėr tė mos i pėrulemi dhe nėnshtrohemi. All-llahu i ndihmon njeriut, i cili dėshiron tė jetė i pėrulur ndaj Tij. Ai e ka ndaluar mėkatin dhe e ka bėrė njeriun tė pavarur prej mėkatit. Ai askujt, qė nuk dėshiron tė bėjė mėkat nuk ia ka zgjeruar kufijtė e mėkatit
"O njeri, unė jam dita e re dhe do tė dėshmoj pėr atė qė punon nė mua. Kur tė ikė njė ditė nga ty, kurrė mė nuk do tė kthehet. Prandaj, pėrgadit ēfarė tė duash, por dije se do tė gjesh vetėm atė qė ke pėrgaditur vetė e lė ē'tė duash, por dije se kurrė mė nuk do tė kthehesh nė tė!" -O njeri, dita jote ėshtė mysafiri yt, i ciili ka pėr tė ikur e mė pas ose do tė lavdėrojė ose do tė kritikojė, po ashtu edhe nata.
-Sa i mjerė ėshtė njeriu, i janė tė fshehuura shkaqet dhe nuk e di kur do t'i vie vdekja. Pėr ēdo ditė i kalon njė epokė kah ajo botė dhe e lė banimin nė kėtė botė.