Zeri Islam

1) Kur’ani

Teksti kur’anor, i cili është shpallje e të Gjithëdijshmit, është mënyra e parë që njeriu të arrijë deri te e vërteta dhe në bazë të tij, ne kemi nxjerrë edhe katër mënyra për të cilat do tëp flasim më vonë. Allahu xh. sh. i urdhëron hulumtuesit e rrugës së vërtetë ta pasojnë shpalljen e Tij, dhe thotë:

أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا .

„ A nuk e mendojnë ata Kur’anin fare, apo në zemra kanë drynj! “ (Muhammed, 24).

أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّـهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا.  

„ A nuk mendojnë ata për Kur’anin? Të ishte ai prej tjetërkujt e jo prej All-llahut, me siguri në të do të gjenin shumë kundërthënie.” (En-Nisa, 82).

إِنَّ هَـٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا.

„ Ky Kur’an pamëdyshje çon rrugës së drejtë dhe më të përshtatshme dhe përgëzon besimtarët, të cilët bëjnë vepra të mira se i pret shpërblim i madh,“ (El-Isra, 9).

وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ.  

„... Ne ty të shpallëm Librin si sqarim për çdo send dhe udhëzim e mëshirë si dhe lajm të gëzueshëm (sihariq) për ata që janë muslimanë..“ (En-Nahl, 89).

مَّا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِن شَيْءٍ . 

“… Në Libër nuk kemi lënë gjë mangut. …” (El-En’am, 38).

2) Sunneti

Sunneti është rruga e dytë drejt të vërtetës për të cilën i Gjithëdijshmi thotë:

 … وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانتَهُوا ۚ وَاتَّقُوا اللَّـهَ ۖ إِنَّ اللَّـهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ .

„Çkado që u jep Pejgamberi, atë merrne, e çka t’ju ndaloj përmbahuni prej asaj dhe frikësohuni All-llahut! All-llahu, njëmend, është ndëshkimfortë.“ (El- Hashr, 7).

وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ . إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَىٰ.  

„Ai nuk flet me hamendje. Ajo nuk është tjetër vetëm se shpallje që shpallet.” (En-Nexhm, 3-4).

تَجْعَلُوا دُعَاءَ الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَاءِ بَعْضِكُم بَعْضًا ۚ قَدْ يَعْلَمُ اللَّـهُ الَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنكُمْ لِوَاذًا ۚ فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَن تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ .

„ Ftesën e Dërguarit ndër ju mos e trajtoni si ftesë të cilën ia drejtoni ju njëri-tjetrit; All-llahu me siguri i di ata nga mesi i juaj të cilët tërhiqen fshehtazi. Le të ruhen ata të cilët veprojnë në kundërshtim me urdhërin e tij, mos t’i godas ndonjë ngatrresë apo mos t’i godasë ndonjë dënim i dhembshëm.“ (En-Nur, 63). 

3) Ixhma’i

Allahu xh. sh. Na urdhëron ta pasojmë atë në çka është pajtuar ummeti i Pejgamberit a.s., duke thënë: 

وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا.  

“Dhe ashtu ju kemi bërë një bashkësi të drejtë që të jeni dëshmitarë kundër njerëzve, dhe Profeti do të jetë dëshmitar kundër jush…”. (El-Bekara, 143).

كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ . 

 “Ju jeni populli më i mirë se të gjithë të tjerët që janë paraqitur ndonjëherë. Kërkoni të bëhen vepra të mira dhe pengoni nga të pamirat dhe i besoni All-llahut… .” (Ali Imran, 110).

وَمَن يُشَاقِقِ الرَّسُولَ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ الْهُدَىٰ وَيَتَّبِعْ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ نُوَلِّهِ مَا تَوَلَّىٰ وَنُصْلِهِ جَهَنَّمَ ۖ وَسَاءَتْ مَصِيرًا.  

“Kush i kundërshton Profetit, pasi që ai ia sqaron rrugën e drejtë, dhe shkon rrugës e cila nuk është rrugë e besimtarit, do ta lëshojmë të bëjë çka të dojë dhe ta hudhim në xhehennem. Sa vend i tmerrshëm është ai!”( En Nisa, 115).

4) Kijasi

Allahu xh. sh. thotë në Kur’an: 

فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ . 

“Prandaj mblidhni mendjen ju që shikoni!” (El-Hashr, 2).

وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَىٰ أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ . 

            “... Sikur ata t’i drejtohen për këtë Profetit ose përfaqësuesve të tyre, ata do t’i kishin njoftuar….”  (En-Nisa, 83).  

5) Dëshmitë racionale  

Allahu xh. sh. thotë, duke urdhëruar pasimin e dëshmive racionale:

وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِّلْمُوقِنِينَ .  وَفِي أَنفُسِكُمْ ۚ أَفَلَا تُبْصِرُونَ.

“Argumentet në tokë janë për të bindurit. Si edhe në vet ju, a nuk e shihni?” (Edh-Dharijat, 20-21).

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِّأُولِي الْأَلْبَابِ.  

“Në krijimin e qiejve dhe të tokës, edhe në ndërrimin e natës e të ditës ka me të vërtetë argumente për ata që kanë mend. “ (Ali Imran, 190).

وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ ۖ قَالَ مَن يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ . قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ ۖ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ.

 “Dhe na solli një shembull ku e kishte harruar krijimin e vet, dhe tha: “Kush do t’i ngjallë eshtrat kur të kalben”? Thuaj: “Do t’i ngjallë ai i cili i ka krijuar edhe herën e parë; Ai e njeh mirë çdo krijesë..” (Jasin, 78-79).

وَهُوَ الَّذِي يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ ۚ.

 “Ai është i cili zë fillin e krijimit e pastaj atë e përsërit dhe për atë kjo është e lehtë…”. (Er-Rrum, 27. )[1]

Përktheu: N. Ibrahimi