Zeri Islam

Në disa rivajete të tjera të këtij hadithi, në vend të fjalës kadem (قدم ) përmendet fjala rixhl (  رجل  )[3] dhe këtë muxhessimët e marrin për dëshmi në përshkrimin e cilësisë së këmbës dhe tabanit për Allahun xh. sh.

Ulemaja e elh’is-sunnet dhe xhematit e ka mohuar edhe këtë shpjegim sepse ai është teshbih (përngjasim) i pastër.

Bedruddin ibn Xhema’ah thotë: “Sa i përket fjalës kadem, Hasan el-Basriu thotë: “Kadem, ata janë prej atyre për të cilët Allahu xh. sh. e ka ditur se janë nga banorët e zjarrit.”

En-Nadr Ibn Shumejli thotë: “Kadem, këta janë ata të cilët Allahu xh. sh. i ka zgjedhur dhe i ka përcaktuar për Zjarr, nga krijesat e Tij më të këqija.”

Dhe transemtohet nga En-Nadr ibn Shumejli: “Këta janë kafirët.”

El-Ez’heriu thotë: “Kadem, këta janë ata për të cilët është vendosur të jenë amshueshëm në xhehenem.

Nga përdorimi i këtillë i kësaj fjale është ajeti:

 …أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِندَ رَبِّهِمْ…  

“... me të vërtetë, për ta ka grup shpërblimesh (kademe sidkin) te Zoti i tyre!...” (Junus, 2).

Ajo që e konfirmon këtë që e tha ulemaja e theksuar janë edhe fjalët e Pejgamberit a.s. në vazhdim të këtij hadithi: “Ndërsa Xhenneti vazhdimisht do të rritet deri sa Allahu në të nuk krijon krijesa dhe i vendos në ato vende të zgjeruara”[4], sepse kështu puthiten kuptimet në të dyja shtëpitë ahiretike kurse kjo është se secila prej tyre do të zgjerohet dhe do të mbushet me krijesa të reja.” [5]

Sa i përket rivajetit në të cilin përmendet rixhli, kjo është lidhur me: arabët e përdorin frazën:  رجل من الجرا د  që me të të tregojnë në grupimin e madh.

Nga Ebu Hurejre transmetohet se Pejgamberi a.s. ka thënë: “Deri sa Ejjubi a.s. lahej lakuriq, u rrëzua mbi të grumbulli i arit (rixhlu xheradin) dhe ai filloi ta tubojë në rrobat e tij. Allahu xh. sh. atëherë e ftoi: “O Ejjub, a nuk të kam bërë të pavarur nga kjo që e sheh?” Kurse Ejjubi tha: “Po e Krijues, por unë nuk mundem pa bereqetin Tënd.”[6] Siç mund të shohim, rixhl është metaforë të cilën Pejgamberi a.s. e përdori që me të të tregojë në grumbullin e madh, dhe se sipas kësaj kuptimi i hadithit do të jetë: “Gjithnjë deri sa në të nuk e vendos grupimin e madh të njerëzve me të cilën do ta vulosë futjen e krijesave në xhehenem.”