Zeri Islam

Miti i Skënderbeut është një nga mitet kryesore të nacionalizmit shqiptar. Shkrimtarët shqiptarë nacionalistë kanë krijuar mitin e Skënderbeut dhe veprat e tij janë shkruar me përzierje të fakteve historike, të vërteta, gjysëm të vërteta dhe shpikje të shumta.

Nga shekulli i 15 deri në shekullin 19, fama e Skënderbeut ka mbijetuar kryesisht në Evropën e krishterë dhe ai e shfrytëzonte Shqipërinë si një “shtet pengesë” për turqit “pushtues”.

Në këtë periudhë, Islami në Shqipëri ishte duke u përhapur me të madhe, dhe Skënderbeu i shërbeu krishterimit për ndalimin e përhapjes së fesë islame në Shqipëri. Skënderbeu nuk ka ekzistuar tek shqiptarët si një hero nga shekulli i 15 e deri në shekullin e 19, kur figura e Skënderbeut u krijua si një “HERO KOMBËTAR”.

Njerëzit që kanë marrë pjesë në “mbrojtjen nga turqit” janë njohur në atë kohë si “Artemurale Christianitatis” (Mur mbrojtës i krishterimit). Calixtus Papa III i dha Skënderbeut titullin “Atlet i Krishtit”.

Skënderbeu pasi përfundoi detyrën e tij për të ruajtur kufinjtë e katolicizmit, Shqipëria ka pasur një epokë të lulëzuar për muslimanët shqiptarë që ishin në përkrahje të Perandorisë Osmane për arsye se nuk kishte më shtypje nga “Atleti i Krishtit” dhe presioni për t’u konvertuar përsëri në krishterizëm kishte marrë fund.

Skënderbeu nuk u la rehat edhe pas vdekjes së tij, ngase në vitin 1866 filluan zërat e ndryshëm serbë që thonin se Skënderbeu është një hero serbo-shqiptar. Kjo ide vazhdoi deri 40 vite më vonë kur një pjesë shumë e madhe e muslimanëve të Shqipërisë e quanin Skënderbeun një hero pa identitet etnik, ndërsa në anën tjetër serbët thonin se karakteri i Skënderbeut i ka dhënë atij të drejtën të quhet HERO mesjetar serb.

Të mendimit se Skënderbeu është një hero serb ishin edhe Mali i Zi dhe anëtarët që jetonin në kufirin e Malit të Zi dhe Shqipërisë (në pjesën e Shqipërisë). Deri në fund të shekullit 19, vazhdimisht janë shpërndarë broshura duke e paraqitur atë si hero sllav në kufirin në mes Malit të zi dhe Shqipërisë.

Fama e Skënderbeut në Evropën e krishterë ka qëndruar për shekuj me radhë, ndërsa në Shqipërinë e “islamizuar” emri i tij nuk u dëgjua deri në shekullin 19 kur në periudhën e Rilindjes Kombëtare, u zbulua edhe njëherë Skënderbeu. Për integrim më të shpejt ndërkombëtar, rilindësit u detyruan të gjenin një pikë kryesore për të treguar vlerat e vendit tonë. Në mungesë të mbretërisë mesjetare ose Perandorisë Shqiptare e vetmja mënyrë ishte zyrtarizimi i Skënderbeut si një hero kombëtar “kinse” ka luftuar për mbrojtjen e tokave shqiptare. Që nga ajo periudhë miti i Skënderbeut ka funksionuar edhe në librat shkollorë.

Histografia shqiptare ka pasur vështirësi të vazhdueshme për të përshtatur faktet në lidhje me Skënderbeun për t’i përmbushur kërkesat e ideologjisë bashkëkohore. Edhe pse miti i Skënderbeut kishte pak lidhje me REALITETIN ajo ishte e inkorporuar në veprat e historisë së Shqipërisë.

Aspekti fetar i luftës së Skënderbeut kundër muslimanëve u shmang nga nacionalistët shqiptarë sepse shqiptarët mund të ndaheshin dhe të krijonin unitetin e tyre, për arsye se shqiptarët ishin të dy besimeve, islam dhe të krishterë. Andaj, duke iu frikësuar kësaj, histologët u munduan të shmangin të vërtetën për të ruajtur tolerancën fetare dhe për të mos krijuar përçarje mes vete.

Edhe pas kësaj përpjekje ende ka pasur fjalë dhe dijeni në popullin shqiptar se Skënderbeu ka luftuar kundër Islamit dhe jo kundër armikut të Shqipërisë. Kjo periudhë kur e dinin të vërtetën u shua me ardhjen e Enver Hoxhës, i cili e deklaroi veten si pasardhës i Skënderbeut dhe dha urdhër që miti i Skënderbeut të kompletohej intensivisht gjatë regjimit të tij komunist.

Pra, edhe sot që nga ajo ditë diskursi publik në Shqipërinë moderne e përdorin mitin e Skënderbeut si dëshmi e identitetit evropian të Shqipërisë. Me një fjalë, Skënderbeu është arsyeja e njohjes së Shqipërisë si një vend evropian i lashtë, pavarësisht se e vërteta flet krejtësisht kundër, për një epokë të errët të muslimanëve shqiptarë të cilët janë masakruar nga figura e tanishme “HEROIKE” e Gjergj Kastriotit.

Që kur Skënderbeu zuri vendin e mitit më të madh kombëtar shqiptar, kjo nuk i ka ndalur historianët ndërkombëtarë që të akuzojnë dhe të mos e pranojnë një gjë të tillë, ngase shumë prej tyre kanë kundërshtuar mitin e ngritur si një figurë kombëtare. Njeriu i fundit që ka treguar të vërtetën rreth mitit të Skënderbeut është austriaku nga Viena, Oliver Jens Schmitt i cili është kritikuar për mos respektimin e “heroit kombëtar” (në thonjëza) të të gjithë popullit shqiptar.

Përkthyer nga: Fatih Rex

Marrë nga Wikipedia (The myth of Scanderbeg)

_________________________________

Ky shkrim u bazua në:

1. The Role of Myths in History and Development in Albania – London, Great Britain, on June 11-13, 1999

2. The myth of Skanderbeg, held in Palermo, Italy on March 29, 2007[55]

3. A living Skanderbeg, the multidisciplinary analysis of the myth, historical facts and current knowledge about George Kastrioti Skanderbeg, held in Lecce, Italy, in March 12-13, 2009[56]

4. The lexicon of identity and exclusion, held in Palazzo Chiaramonte, University of Palermo, Palermo, Italy, in October 13-14, 2009 with The Hero and the Nation: On the Various Interpretations of Skanderbeg’s Myth[57]

5. George Kastriot Skanderbeg: the history and image held on May 28, 2010 in Durres, Albania[58]

6. Recycling Myths, Inventing Nations, held in July 14-16, 2010 at Gregynog Hall, the University of Wales Conference Centre, UK[59]