Zeri Islam

BESIMIT E MUSELMANVET



Parathanëje



Me emnin e Perëndisë,

Q`a mprojtës fort mëshir gjanë.

Çashtjet e fesë së njerëzisë,1

Me vjersha po duë m`i thanë.

Falë të qosfshim Perëndië,

Je i lavdueshëm me çdo gojë,

Vetëm ty t`bahet robnië,

Ti përkurrgja s`ke nevojë.

Me nji mjeshtërië te madhe,

Pa qenë krijove gjithsinë,

S`u marzite e s`u lodhe,

Ma n`fund krijove njerinë.

Ne na bane fort të hieshëm,

Me mend na ke zbukuruë,

Urdhënova t`bahmi t`dishëm,

Madhninë t`ate m`e besuë

çove t`ndriçojë gjith ymmetin,

Vulën e gjith pejgambervet,

Të dashmin t`at Muhammedin,

Qi asht ma i madh`i i të tjervet

Pastë selam e i mië bekime

Prej engjësh e prej Perëndisë

Dhe prej gjithë njerëzish nderime,

Se I ka zbardh faqen njerzisë.

Edhe nga shokët e ndershëm,

Q`i kanë besuë Muhammedit,

Qoftë razij Zot`i përhershëm,

Deri ditën e kiametit.

Fort e fort prej Bu Beqirit,

Ymer, Osman e Hajderit,

Qofshin bekuë bir pas birit,

Dhe nipnit e Pejgamberit.

Bashkë me kta dhe dijetarët,

1 Feja islame, e cila padyshim në ç’do

pikpamje asht fe njerzore.

Q`i kanë bad init shërbime,

Gjithë të mrapnit edhe t`parët,

Paçin ndjesë edhe nderime,

Ma shumë Imami Azemi, 2

Dhe Muhammed Bu Mensuri, 3

2 Imami Zem Ebu Hanife, Nyman i biri

Thabitit ka le me (80) e ka ndërruë jetë me 150 të

vitit Hixhretit të pershkuljes, i cili asht imam i

ynë në punët, d.m.th. i kimi pranuë gjith ata

çashtje qi i përkasin punëvet sikurse I ka diftuë e

marr vesh ai prej Kur`anit e prej fjalvet të shenjta

të Pejgamberit.

3 Muhammed Ebu Mensuri Matyridiu i cili ka

ndërruë jetë në vitin 333 asht imam në çashtje të

besimit i atyne qi kan imam në punt Ebu

Hanifen, e ata qi kan imam në punët Shafiin,

Maliqin, ose Hanbelin, kan imam në çashtjet

besimit Ebulhasani Eshariun. Kta imamllarë janë

të tanë (hak) të drejtë, paçin ndjesë.

Dihet se në kohë fatlume të Pejgamberit nuk

kje shkruë ndo nji libër për veç Kur`anit Qerimit,

sepse kur i ndoshte ndo kuej ndonji dyshim, at

ças shkojke ke Pejgamberi ose ken do njani prej

shoksh të mdhaj e e vichgojkte punën si co qi

t’ishte, por mbassi nërrojë jetë i madhi jonë edhe

shuma e sahabevet, fillunë me thanë disa

shpifarakë se kështu ka urdhnuë Pejgamberi e

kështu lypset me besuë e me punuë, tuë qenë qi

fjalët e Pejgamberit i dishin (ezber) përmendsh

shumë dijetarë të ndershëm, atëherë u shtrëngunë

ata dijetarë të mdhaj me i shkruë fjalët e vërteta

të Pejgamberit në gjashtë libra të mdhaj të cilët

quhen (qytybisitte) tue vuë rregëlla (usule) të

posaçme për me dalluë fjalët e drejta prej

shifunash, e kshtu shkrunë edhe libra të veçanta

për çdo degë të fesë.

Ma i pari qi ka shkruë libër për punë

besimesh tue ju përgjigj me arsyna të plota

shpifarakve, kje imami Azemi të cilin libër e

quejnë Fikhieqber e ky kje pranuë prej gjith

dijetarësh të ndryshëm të asaj kohje, masandaj në

të tretin shekull gëlunë gjith farë kundërshtarësh

të humbun sa qi u vërtetuë fjala e Pejgamberit.

Ka me u nda ymmeti im në 73 firka cangla e

përveç njanës tjerat janë për xhehennem pse nuk

besojnë si duhet



BESIMIT E MUSELMANVET



Kush asht ajo ortë qi ka me shpëtuë? E

pyetën Sehabet, aj i përgjigj: ”Jan ata qi besojnë

sikurse besoj un edhe shokët e mië”

Pra në at shekull asht munduë ma fort se

tjerët e ka luftuë me rujtë udhën e drejtë të

besimit Ebylhasani Eshariu, e mbas tij Ebu

Mensuri Matyrijdiu, paçin ndjesë, thanëjet e të

cilve janë të puthisuna me Kur`anin edhe me

fjalët e Pejgamberit, prandaj ata qi i pranojnë

fjalët e ktyne quhen Ehlisynnet, e kush nuk I

pranon quhet si mbas punës me ndonji emën qi

murrën atëherë kundërshtarët, bië fjala: Mytezile,

Shia, Rafizij, Xheberij, Kaderij e tjera.

Massi në kët libër të vogël nuk asht e

mundun me i përmbledh gjith fjalët e

kundërshtarëve bashkë me përgjigjet e arsyshme,

po shkruej vetëm ata sende qi janë për t’u besuë

si mbas rregullit t’Ehli synnetit, në gjuhë amtare

me qëllim qi t’i shërbej vllazënve Shqiptar të

ruejnë udhën e drejtë, Perëndija m’a pruftë

mbarë, amin!





BESIMIT E MUSELMANVET



Ktyne lypset qi t`jut hemi: Paçin ndjesë e ju shtoftë nuri.



Ilmi-hal



Ilmi hal quhet nji dije

Qi na mëson çashtjet e fesë,

Duhet me i xan fije m`fije

ç`asht per punë e për t`zanë besë.

Se i cili mentar i mrrishëm

Mashkujt edhe femnat mbarë

E kan farz m`u bat ë dishëm

Gjytetas e katundarë.

Asht ma e mira Ilmi hali

Ndër rë gjitha dijet tana

Si ndër punët hifzi hali

Për t`vërtetët Muselmana

Do me thanë pof hifzi hal

Mos m`e harxhuë kohen kot

Por t`punojë ç`do vajzë e djal

Ku a razij i madhi Zot.



Dini Islam



Dini Islam i dëlirët

A, nji kanun i Perëndishëm

Qi me andjet t`vet në t`mirët

I shtynë mentarët e mrrishëm

Ndër gjith fenat dini islam

A i ndërmjetshëm e ma i ploti

Dhe i natyrshëm, çuë ma s`mrami

Fort i pëlqyshëm ke Zoti

Për s`tepri asht i mbaruëshëm

Sa të lavdohet I ka hije

Dy jetat i shkon lumnushëm

Ai qi e mban fije për fije.

Pra ata janë Muselmana

Qi i besojnë Resulull-llahut

I besojnë dhe ata të tana

Qi I ka pruë ai prej All-llahut

Sheshit Islam ata njihen

Qi binë m`shehadet me gojë1

Bajnë dhe pse farzet qi dihen 2

E nuk i lanë pa nevojë.

1 Shehadet quhen dy fjalët e dyshmimit:

“Eshhedy en lailahe il-lall llah ve eshhedy enne

Muhammeden abdyhu ve resuluhu”

D.m.th dyshmoj se nuk ka tjetër Zot qi të

meritojë me ju ba robin për veç Allahut edhe

dyshmoj se Muhammedi asht rob i Zotit e i

derguemi i tij.

2 E falmja per kohet, zeqati, agjirim i

Ramazanit, Haxhxhi nji herë në jetë edhe lufta.

Ai njeri qi bië m’shehadet me gojë tue ja

vërtetuë kuptimin me zemër punon edhe kta per

farze, quhet Muselman i vërtetë, e ai qi nuk e

vërteton kuptimin e shehadetit me zemër quhet

Mynafik.





BESIMIT E MUSELMANVET



Me kto bashkë ata numrohen

Qi dunë m`e mbajtë gjithnji besën

Ke zoti nuk ç`kujdesohen

Dhe prej tij s`e hjekin shpresën

Kush ndoj gja t`fesë t`a mohojë

Ose t`a ç`nderojë me fjalë

Kush Islam mos t`a numrojë

Se ai prej dinit ka dalë.1

1 Do me thanë me i ra mohit ndonji sendi qi

duhet me i besuë, ose me e përbuzë e me e

çnderuë at send qi asht i ndershëm në din, edhe

me u tallë me të, Zot rujna del nga imani. Nuk

quhet muselman edhe ai njeri qi nuk i di ata

sende të cilat dihen sheshazo se janë prej dinit,

bie fjala: Mos me ditë njisiën e Zotit,

pejgamberllikun e H. Muhammedit, mos mei di

të ata per urdhnat e Zotit – qi u përmenden – se

janë urdhnat e Zotit, mos me i ditë si vjedhja,

kurvënija (zina), rrena, vrasja, vena, mish i thiut,

e tjera.

Fajet (gjynahet) nuk e nxjerriu njeriun nga

imani sa do të mdha e shumë t’jenë, për veç se

kur i punon tuë i ra mohit.

Perëndija na rujtë ai qi vdes pa iman, mbetet

gjithmon në Skuterë e nuk e fal Zoti kurrë.



BESIMIT E MUSELMANVET



Shtyllat e Imanit



Ndertesa e besimit asht ngreh mbi gjasht

të cilat janë përmend më nji fjalë të

Pejgamberit:

Ameny bil-lahi ve Melaiqetihij ve

Qytybihi ve Rysylihij veljevmil ahiri ve

Bilkaderi hajrihij ve sherr rrihi minallllahi

teala.

D.m.th.

Besova Zotn e Madhnueshëm,

Engjëjt, dhe librat e Atij,

Dhe Pejgambert e forcueshëm

Me (myxhize) mrekullij.

Edhe ditën e Mahsherit

Qi do `njallmi t`shifen punët,

I besova dhe kaderit:

Vin prej Zotit t`mira e dhunët.

Nji me kta gjasht sende mblidhen

Gjitha çashtjet e besimit

Zemrat tçona me kta lidhen

Tu`i thanë kshtu afar ndryshimit.



Besimi në Zotin e Vërtetë



Besimi n`Zotin e Vërtetë

Bahet si ka ba vetë emër

Qi asht nji pa shoq e t`metë

Kshtu m`e vërtetuë me zemër.

Zot! Të dimë m`ata sifate

Qi n`Kuran na i ke kallxuë

Nuk t`a mendojmë vehten t`Ate

Se s`mundemi m`e kuptuë.

Mjafton për ne kshtu me t`ditë

Me ata emna e vetija

Me kaq` dije e kaq` dritë

Na rrënjen mendja e vetëdija.

Zot` ynë ka ma t`bukurit emna

Thirret orë e m`çast gjith kundi

Ka dhe ma tçplotët mbi emna

Madhnisë Tij s`i gjindet fundi.



BESIMIT E MUSELMANVET



Sifatet e Zotit



Vetijat e Perëndisë

Përmblidhen në katërmdhetë

Q`ata i meritojnë Hujnisë

Tjerat hyjnë m`ta drejt për drejt:

Zot`yn asht (I), përherë ka qënë (II)

Në t`qenmenin s`ka dyshim

Edhe gjithmon ka qenë (III)

Pa fillesë e pa mbarim,

Asht nji Zoti pa të metë (IV)

Nuk ka shoq e fëmij e send

S`ja përgjas gja me t`vërtetë (V)

E dhe s`ka nevojë për vend (VI)

Ai gjall (VII) ka t`madhen fuqi (VIII)

Ka dije pa fund e kryë (IX)

Punon pas dëshirës së tij (X)

Shef (XI), e din (XII), pa vesh` e sy.

Asht folës (XIII), por jo me za

Dhe jo me shkronja e me buzë

Se Ati s`ja përgjet kurrgja,

Asht edhe i vetmi Krijuës (XIV)

Njikto katërmdhet vetija

Qi u përmendën fjalë për fjalë

Do e mos gjinden ke Perëndija

Me qenë ndryshe asht (muhal) 1

1 Muhal do me thanë: Nji gja qi nuk mundet me qenë kurr.

Ne çdo gja qi besohet, mendja gjykon mbi te me njanë prej tr far gjykimesh:

I. Vazhip – nji gja e domosdoshme, nji send si bie fjala: Dy e dy bajn katër, kshtu janë edhe

katërmbdhet vetijat e sipër shkrueme.

II. Xhaiz – nji gja qi mundet me qenë edhe mos me qenë, nji send qi në të qenmenin ka

nevojë për tjetrin, si bota edhe pjesët e sajë qi kan nevojë për nji krijues.

III. Mutal – nji gja qi s’mundet me ndodh kurrë. Bie e dy bajnë tre, gjith ashtu janë edhe të

kundërtat e 14 vetijavet të përmenduna.





BESIMIT E MUSELMANVET





Besimi n`Engjëjt të Zotit



Besova engjëjt e hakut

T`cilët janë krijuë prej nuri

S`janë prej mishit e prej gjakut

Ku do hyjnë s`i pengon muri

Jan robt e Zotit të shejtë

S`kanë femën e mashkullni

S`hanë e s`pinë e s`binë me flejtë

Bajnë sherbimet pa tradhti.

Të veçanta i kan detyrar

Urdhnat e Zotit n`vend ja çojnë

Kur dunë i ndërrojnë fëtyrat

Prp po n`format t`veta shkonë.

Zoti e dinë numrin sa ndodhen

Aq`shume janë sa qi nuk njifen

N`punët t`veta kurr nuk lodhen

Me durë s`preken, me sy s`shifen

Janë të ndershëm gjith se cili 1

Por ma të mdhajtë janë: Xhibrili

Mijqaijli e Israfijli,

Shpirta marrsi Azraijli

Jan fort të shpejt e t`fuqiëshëm

Bie fjala si elektriku

S`kan pse i mohojnë robt e dishëm

Veç se i marri e mynafiku.

S`shifen dhe xhint so meleqët

Prej sish asht djall i mallkumun

Veç se hanë e shtohen dreqët

Dhe prej zjarmit jan t`krijumun

1 Engjëjt nuk bajnë faje e gabime kurrë, kta

katër janë pejgamberët e tyne. Ma i miri i gjith

botës asht i madhi i jonë Muhammedi, pas ati

janë pejgamberët tjerë, mbas tyne janë

pejgamberët e engjëjvet e mbasandaj janë

bestarët e njerzve, mbas ktyne janë engjëjt tjerë.



BESIMIT E MUSELMANVET



Besimi në Librat e Zotit



All-llahu me madhni t’vetën

Ka zbrit libra i qnt e katër

Për me na diftue të drejtën

Nji qint t’vegjël e t’mdhaj katër

Tevrat, Zebur e Ungjilli

Nji qint tjetër edhe Kur`ani

Jan të zbrituna kah qielli

Kshtu i beson ehli ijmani

Tavrati i ka zbrit Musajit

Zeburi t’madhit Dautit

Inxhijli t’madhit Ijsajit

Kur`ani i famshëm Mahmudit

Dhet copë i kanë ardhë Ademit

Edhe Shitit per dhet xopë

Dhetë i kanë zbrit Ibrahimit

Dhe Idrisit tridhet copë

Kto libra n’kohnat e shkueme

Kan treguë punë të vërteta

Por sod gjinden të ndryshume

Kan fjalë të tepra e t’meta

Vetëm Kur`ani qerijmo

Qi i ka zbritun Muhammedit

Asht, do t’jetë pa farë ndryshimi

Deri ditën e kiametit.

Ai asht libër i mrekullueshëm

S’mundet kurkush me i ba shembëll

Nga ndryshimi asht i ruejshëm

E ruë Zoti në ç’do shekull

Pra deri ditn e mbarimit

Me ate veprojmë e gjykojmë

Dhe besojmë a farë dyshimit

Tjetay as nuk i këndojmë

Bota mbarë deri sa t’shuhet

Tjetër libër s’ka për t’ardhë

N’Kurant janë gjith çka na duhet

Me i shkuë dy jetat fatbardhë.



Besimi në Pejgamberët



Të drejtat me na i kallxue

Zot’ynë tjesht për t’mirët tanë

Disa pejgamberë ka çue

Mrekulli n’dorë ju ka dhanë

Ata janë burra, mentarë,

Dhe t’pa fajshëm e pa t’metë,

Të sigurshëm n’punët mbarë

Edhe n’fjalët të vërtetë

Sendet e fesë ashiqare

Pa mçef gja i kan treguë,

M’kurrgja s’kanë ba tradhti fare,

Dhe rren kurrë s’kan ligjërue.

Për veç ktyne Mustafaja

Ka tri vetija ma tepër

E para: sa t’jetë dynjaja

Mbas tij s’vjen pejgaber tjetër.

Ai asht vula e pejgamberevet

Sheriat’ i ati nuk ndryshohet

Se asht ma i mrapni i të vjetrvet

I mbarushmi s’ka ç’mbarohet.

E dyta: n’trumët nebijvet

Asht ma tepër i urushëm

Si me thanë n’vargut inxhijvet



BESIMIT E MUSELMANVET



Ai asht gur i pa çëmushëm

E treat: asht i dërgumun

Për të gjith robt e xhin e xhanët

Jo si tjetër qi janë çumun

Për disa popuj tçveçanët.

Sa janë pejgambert nuk dihen

I pari atyne asht Ademi

N’Kurant njizet e tetë njihen

Ktu me emnat t’vet t’i themi:

Adem, Idrijs, Nuk , Hudi,

Salih, Ibrahim, Ejjubi,

Musa, Harun e Dauti

Ismaijli, Is hak, Jakubi

Jusuf, Shuajb, Eljesai

Lut, Iljas e Jahjai

Dhylqifel, Junuz, Jesui

Sulejmani e Zeqerijjai.

Ma i mprapni a i mash’ i jonë,

Jan edhe kta tre të tjerë

Dhylkarnejn, Yzejr, Llukman

Qi ca thanë s’janë pejgambër 1

1 Po janë (evlija) njerëz të shenjtë





BESIMIT E MUSELMANVET



Besimi në Ditën e Kijametit



Besoj Punët e Ahireti:

Si t’vdesi kush asht i gjallë

Pastaj ditën e kiametit

Gjith të vdekmit kanë m’u njallë

Përmblidhen n’fushët Mahsherit

Punë e haqe do t’gjykohen

Gjith se cilit pas defterit

T’mira t’liga i peshohen

Robt e mirë shofin shpërblimin

Hyjnë n’Perrizë e rrinë për herë

Gjenë dhe t’pa besët ndëshkimin

I shtinë për gjithmon n’Skuterë

Perrizë, Skutërë janë t’krijueme

Kto dy bota t’ahiretit

NJi për t’mirë tjetra për të vueme

Veprojnë mbas ditës Kiametit

Lum ai qi ban t’mira

Se prej Zotit gjenë thevapin

Si mjer kush punon t’veshtira

At ditë ka me hjek azapin.

Kiameti para se t’behi

Ndodhin disa sheja t’mdhaja1

1 Shenjat e kjametit janë dy farësh, të vogla

edhe të mëdhaja. Të voglat janë: Ngritja e

dituris, e bamja e Kuranit vegël fitimi, e shtumja

e inasë e livatasë, e përhapmja e kamatës, e

premja e dashunisë për far e fisin, mbretnimi i të

kqijvet, e shumumja e pijes e e (gibetit) me sha

tjetrin mbas shpine e tjera. Shenjat e mdhaja: E

lemja e diellit kah prendimi, e dalmja e dexhalit

edhe e Mehdiut, e zbritmja e Isajt e dalmja e

Jexhuxh e Mexhuxhvet, e prishmja e hanës tri

net rresht, e dalmja e dabbetylerdhit, e ngritmja e

Kuranit, e shemja e Qabes, daljma e nji tymi , e

së mprapni del nji zjarm kah ana e Jemenit

Përveç ktyne duhet me besuë se mundimi i

vorrit edhe pytja më të natën e parë nga ana e dy

engjëjve të qujtun Mynqir e Nejqijr asht e

vërtetë, edhe çka kallxuë Perëndija në Kur`ant

Ka me i pa kush do qi t’njehi

Mbas andaj prishet dynjaja.

Bashkohen hana e dielli

E prishet rregulli gjith botës

N’katër anët shembet qielli

I ndrrohet fëtyra tokës,

Yjevet do t’i shuhet shefi

Tej e m’kan bota errsohet

Nji tërmet i madh do t’befi

Dheu n’fund e n’kryt sheshtohet.

I bië Surit Israfili

Kush t’ketë ngel me shpirt do t’vdesi

Ka për t’mbaruë gjith se cili

Vetëm All’llahu do t’mbesi.

Atë herë pytë Zoti i vërtetë:

U kujtë asht bashtina sod?

Pastaj përgjegjet po vetë:

Asht e nji fuqi madhit Zot.

Mbas ca kohje prap Zot’ ynë

Njallë Israfilin me shokë

Ai përsi Surit I frynë

Njalen ç’kan qenë n’qiell e n’tokë.

Dalin prej vorresh t’habitun

S’kan me ditë se kah t’ja mbajnë

Prej trishtimit të habitun

Përpiqen, ankohen, qajnë.

për të mirat e Perrizës, sit ë hangme e të pime e

martesë me huri dhe qi ka aty shërbtorë të qujtun

Gilman e Vildan edhe tjera qi nuk i kanë pa sytë

e s’na i kanë ndië veshët e s’i kan shkruë kuej

përmendsh janë të vërteta, e ma e mira e gjith të

mirave asht qi do të shofim bukurinë e Perëndisë

me syt’ e ballit. Në Perrizë nuk ka vdekë,

pleqnië, gjumë e të ndragme port ë mirat janë të

pa sosuna, sikurse mundimet në Skuterë janë të

përherëshme për ata qi kan vdek pa iman.



BESIMIT E MUSELMANVET



Palë pas pale engjëjt zbresin

Botën përqark e rrethojnë

Njerëzit me gojë hapët presin

Pale ç’bahet e kah t’shkojnë

Binë Arshinë engjëjt t’u bajtun

Në t’djathtët e tij binë Perrizen

Edhe Skuterrën t’u e mbajtun

Zebanitë mbi njerzit nisen

Se i cilit i hynë mënera

T’a pamen azapn e bakut

Kur t’vië mbi njerzit Skutera

Kuej s’i mbetet pikë e gjakut

Aman Zot sa ditë e frikshme

Qi ik prej s’amës fëmija

Por kjo orë asht ma e rrezikshme

Tepër tristohen njerzija.

Robt e mirë e pejgamberët

„Nefsij nefsij“ thanë për vedi

Nuk lutet kurkush për tjerët

Veç i madhi Muhamedi

I lvyret fort Perëndisë

Për shpetimin e gjith Mahsherit

Edhe All-llahu i gjithësisë

Ja ndogjon lutjen Pejgamberit.

I urdhnon ai vetë Skuterës

Në të majtët Arshit të shkojë

At çast i ep fund mënerës

Kur Skutera të qëndrojë.

Për fajtorët Pejgamberi

Ka me u lut e fallen t’shumët

Ka me da dhe uj Qevtheri

Pinë e ngopen t’etshumët.

Mbassi t’pyten gra e burra

T’tana punët si t’peshohen

Mi Skutrën a ngreh ura

Ka nji mbi të do t’përshkohen

Kush t’jetë “myshriq e qyfarë”

Gremisen të gjithë n’Skuterë

Dhe ca muselman fajtarë

Binë aty po s’rrijnë përherë.

T’mirët prej urës kalojnë

Ca kadal e ca ma shpejtë

Në Perrizë hyjnë e qëndrojnë

Me shum t’mira t’zotit shejtë.

Aman All-llah bjerna mbarë

Rujna prej sherrit t’shejtanit

Shpresa e jonë ke ti asht varë

Mos na dajë dinit e imanit!



Besimi në kader të Zotit



Punët të mira e të kqija

Ç’far sendi t’behi n’gjithësië

I krijon vetëm Perëndija

mbas dijes e andjes së Tij.

S’mundet me ndodh gja n’kët botë

Pa e krijuë Zoti i vërtetë

Me thanë kush, a fjalë e kotë

Se robt janë krijuesa vetë..

Gjith far sendve Perëndija

N’ezelt, ju a ka shënuë kohen,

Vendin dhe tjerat vetija

Pastaj sendet njashtu bahen.

Rizkun e vet ha gjith kushi

Rizk asht hallalli e harami

Exheln e vet do t’a mbushi

Si i vdekuri ashtu i vrami.

Robt kanë nji pëlqim në dorë

Me atë i punojnë punët mbarë



BESIMIT E MUSELMANVET



Në ç’do punë quhen puntorë

Zot’ i Madh asht Krijimtarë.

Zgjith e ban pra punë të mira

Udhës drejtë përmrapa bjeri

Mos u turr n’vepra t’vështira

Se nuk di çka shkruë kaderi.

Vjedhacaku a gjaksori

Kush do t’thotë para sheriatit:

Kah t’ja mbajshem un i gjori

Kshtu ishte kader i Zotit.

Me shpëtuë sa do t’përpiqet

Nuk i ban dobië dinakut

Se ati njikshtu i përgjigjet

Me të drejtë sheriat i Hakut:

Ti ku e marrë vesh kaderin

Se ç’pat shkruë për punët t’ate?

Por se t’a pat anda sherrin

Përnëj i bane kto fesate.

Gjith se kush e ka detyrë

M’e rujtë itikatn e vet

Kush beson me kët mënyrë

Numrohet ehli synnet.

Ehli synnet don me thanë

T’besojsh si Resulull-llahu.

Dhe si Sahabet të tanë 1

1 Sehabe ju thanë atyne njerzve qi ja kan

mrrië Pejgamberit e e kan pa me sy edhe I kan

besuë, të cilët janë tri farësh:

I. Myhaxhirijn – ata qi jan përshkul

prej vendesh tyne e kanë shkuë në

Mdijne.

II. Ensarë – ata vëndarë të Medijnes të

cilët i kan besuë e ndihmuë

Muhammedit e shokvet të vet me

mish e me shpirtë.

III. Janë ata qi kanë ardhë në dijn

mbassi u zaptue Meqqja nga ana e

Pejgamberit me shokë.

Dihet se ma i madhi i gjith sehabevet asht

Ebu Beqiri, Ymeri, Osmani dhe Aliu.

Mbas ktyne vinë gjashtë sehabe të cilët

bashk me ata katër i kan cihriquë Pejgamberi me

xhennet e quhen ( Ashere I mybesh-shere) :

Talha, Zybejr, Abdyrr-rrahman, Sad, Seijd, Ebu

Ybejde. Mbas ktyne vinë teprica e shokvet të

luftës Bedrit të cilët janë 317. Mbas ktyne vinë

teprica e shokvet të luftës Yhydit, të cilët janë

700, edhe mbas ktyne vinë teprica e shokvet të

Bejatyrridhvanit të cilët jan 1400, kto I ka

lavdëruë Zoti në Kur’ant.

Përveç ktyne ka edhe shumë sehabe tjerë qi I

ka cihriquë Pejgamberi me xhennet si bie fjala:

Imam Hasan e imam Hysejin, Hamzai, Abasi,

Xhaferi Tajjari etj.

Ndër granit e Pejgamberit ma të mdhajat

janë Hadijxheja e Aisheja por për mbi të gjitha

graniët e botës asht Fatime Zehraja.

Qoftë razi Zoti prej gjithve e na bafshin

ndihmë ditën e Mahsherit.



Disa çashtje të ndryshme



I. Kurani fjala e All-llahut nuk asht

krijuë, se Zot’ ynë me gjith vetjija

asht (kadijm) i përhershëm.

II. Ata sende qi duhen do e mos

trupave të botës, ke Zoti nuk

mendohen as pak, bië fjala: E leme,

e vdekme, vend, anë, gaz, idhnim,

largim, afrim,e tjera nuk gjenden ke

Zoti se ai nuk i shëmbëllen

kurrgjaje, çdo send pra qi të bjeri

në ment ty, Zoti me madhnië të vet

nuk asht ashtu.

III. Perëndija nuk asht i gjegjshëm për

kurrgja, as nuk detyrohet me

fargjaje, si bië fjala: Nuk asht i

detyrushëm me i dhanë njeriut të

mirën ose ma të mirën. Me i dhanë

shperblim ose ndëshkim kuej, por

kta i banë me miresië të veten, aj

nuk ka njeri përmbi vehte qi t’a

pysi, ai sit ë detë vetë ashtu punon

e gjykon, por kurrgja kot s’krijon e

kurkuej zullum nuk i banë.

IV. Bota gjith mbarë me njerëz e punët

e atyne të mira e të kqija, janë të

krijueme prej Zotit me dije e fuqi të

Tij sambas andjes së vet.

V. Imani i gjith njerzve asht nji soj, e

nuk mehet as nuk shtohet, por me

punë të mira forcohet e me te liga

dobësohet e ligështohet.

VI. Punët e mira nuk janë copa të

Imanit



BESIMIT E MUSELMANVET



VII. E mirë, quhet ajo qi asht e

pëlqyshme ke mendja edhe ke

sheriati, e keqe asht ajo qi nuk e

pëlqen as mendja as sheriati.

VIII. Gjynahet e mdha janë kta: Me i vu

Zotit shoq. Kët shëmtim, Zoti nuk e

fal në qoftë se vdes njeriu me kët

besim, e fajet tjera po desh i fal: me

sha nji gruë të dëlirët kurv, me ba

zina e livata, me ik prej lufte, me ba

magji (sihir) me hangër pa të drejtë

gja jetimi, m’ju kundershtuë nanës

e babës, me hangër kamat (fajz),

me vjedh, me pië venë, me hanger

mish thiu, e ryshvet, me dëshmuë

rrenë, me prish agjinimin e

Ramazanit. Me ba be rrenë, me

djeg gja të gjall në zjarm, mos me u

frigue prej Zotit, mos da zeqatin,

me shpif, për mbi Pejgamberin, me

sha sehabet e tij, me e lanë

urdhenin në të mirat e ndalimin

prej të ligash, me shtië keq, me ba

kodoshllik, me hup dëshmin, me

harruë Kur’anin tue e pas xanë, me

rraf tjetrin pa të drejtë, me peshuë e

me mat metë, me ba tradhtië në

amanet, me lanë të falmen mbas

kohes, me poshteruë dijetarët, me

ba ndo nji faj të vogël në Qabe,

edhe ç’janë në shkallët ktyne si me

grabit, me preë rrugën, me pië tjera

pije ajkoolike, janë harame të

mdha.

IX. Ai njeri qi ruhet prej haramesh

sipër shkruëme, Zot ynë ja fal të

voglat, por mundet edhe me nji faj

të vogël me u dënuë njeriu, d.m.th.

për Zotin nuk asht borxh me e fal

atë qi s’ka ba faje të mdha.

X. Moralet e kqija si tradhtija, ndeza,

lakmimi, madhshtija, pa turpsija,

mënija, frika, pritesa, pa dija e tjera

qi njifen deri më gjashtdhetë, janë

prej fajesh mdha.

XI. Të afër ke Zoti, quhen ata qi

largohen prej ligash e punojnë të

mira dhe kan frykë Zotin për së

tepri.

XII. Disa vende si Qaben , Mesxhidi

Aksaën në Kuduës, etj edhe disa

kohë si Ramazanin, ditat e tjera i ka

madhnuë Zoti, jo pse bahet ibadet

më ta.

Prej sish qoftë razi All-llahu.

XIII. Punët e mrekullushme janë gjashtë

faresh:

1. Myxhize – punë e jashtzakonshme qi

del prej Pejgamberit për me dyshmuë

(davaën) pretendimin e vet.

2. Irhas - punë e jashtzakonshme qi del po

prej Pejgamberit para ose mbassi i ka ardh

pejgamberlliku pa pretendim.

3. Qeramet – punë e jashtzakonshme qi

del prej (evlijavet) njerzve të shenjtë po pa

dava.

4. Mëunet – punë e jashtzakonshme qi del

prej ndon ji Myslimani.

5. Istidraxh – punë e jashtzakonshme qi

del prej ndonji fajtori ose qafiri si dishiron

ai.

6. Ihanet - punë e jashtzakonshme qi del

prej ndonji të keqi ise qafiri kundra dëshirit

të tij. Ata punë të jashtzakonshme qi dalin

prej të çëmenvet, janë punë shejtansh.

XIV. Pejgamber’i jonë ka shkuë nji natë

për pak kohe prej Qabeje në

Mesxhidi Aksa të Kudsit e prej

andej në qiell e deri në Arsh. Ky

udhtim qi ka ndodh me gjith trup të

atij quhet Miraxh.

XV. Magjija (sihiri) edhe syu i keq, jan

hak, do me thanë ksi gjasendesh ka.

XVI. Vië me u fal mrapa të merit edhe të

keqit.

XVII. Vië me mshie mestet – me I dhanë

mes-h atyne.

XVIII. Vië me u pa Perëndija në anderr

d.m.th mundet me u pa andërr Zoti

pa si e ku.

XIX. Vië imani i (Mykal-lidit) ati qi

beson pa vezhguë argumentat

(delile).

XX. Vië me u pranue ( me u ba kabull)

tevbeja ke Zoti, d.m.th Zot ynë e

pranon pendimin e vërtetë prej të

ligash edhe i fal.



Perëndija me mirësië të vet na faltë!



BESIMIT E MUSELMANVET





Nji lutje Shpirtit të Shejtnueshëm

të Pejgamberit tone (alejhisselam)



La ilahe il-lall-llah

Muhammedyrr-rresulu-ll-llah,

S’kimi tjetër t’mir’ ejvah

N’doresh ja Resulell-llah!

Por n’detë t’fajvet jem kah mbytmi,

Me faqe n’pluhnit po zhytmi,

Ditn’ e vajit kur do t’pytmi,

N’doresh ja Resulell-llah!

Punët kur do t’na shikohen,

T’mira e t’liga kur t’peshohen,

Të mçeftat kur t’na zbulohen,

N’doresh ja Resulell-llah!

Kur t’vië mbi njerzit skutera

Kur t’i mblojë të gjithë mënera

Prej frykës t’ju bjerë punhera,

N’doresh ja Resulell-llah!

Kur t’na epen n’dorë tefterët,

kur t’thanë „nefsij nefsij“ tjetër

kur t’tremben dhe pejgamberët,

N’doresh ja Resulell-llah!

Gra e burra t’ri e të vjetër

Kur t’lerohen porsi i letër,

përveç teje s’kimi tjetër

N’doresh ja Resulell-llah!

Kurë t’kalojmë n’urët Siratit,

T’randuem tepër prej mëkatit,

Mos na dajë prej shefaatit

N’doresh ja Resulell-llah!

Vetëm ke ti asht uzdaja,

Se veç ty do t’shkoj rixhaja,

Kurban t’u baftë gjith dynja,

N’doresh ja Resulell-llah!

Ti je shembëll’ i gjith mirësivet

Ti je ma i ndershmi i nebivet

Si elmasi n’varg t’inxhivet

N’doresh ja Resulell-llah!

Ti je Diell’ i dituris,

Ja ke ndriçue sytë njerzis

Je i dashm’ i Perëndis

N’doresh ja Resulell-llah!

Njaj Zot qi kreu qiell e dhe

N’jetët t’ate ka ba be

Në kët gradë kurkush ma s’le

N’doresh ja Resulell-llah!

N’rruzllit t’dheut anë e m’anë

Në çdo çast thirret ezanë

Ty Resulull-llah tu t’thanë

N’doresh ja Resulell-llah!

Për, Ty asht krijuë gjithsija

Ç’pare bajnë lavdat e mija

Ty t’ka lavduë vetë Perëndija

N’doresh ja Resulell-llah!

Ty t’a ka huva bota

Se i ke mund besat e kota

Me shume dokumenta t’plota,

N’doresh ja Resulell-llah!

Ti na e ke kënduë Kur`anin

Ti na e ke mësuë Imanin

Ti na e ke diftuë dermanin

N’doresh ja Resulell-llah!

Por se na at’udhë nuk po e ndjekim



BESIMIT E MUSELMANVET



Përnej po mujm e po hjekim,

prap ke ti kryt e përpjekim,

N’doresh ja Resulell-llah!

Gjeti nuk kimi ku t’futmi,

N’derët t’ate vimë nuk tutmi,

Se ke shumë mëshirë, pra lutmi

N’doresh ja Resulell-llah!

Për hatrit biës Fatime

Dhe t’ s’ amës Hadixhe

Nën falurin t’ at na shtje

N’doresh ja Resulell-llah!

Dhe pse na u ka prish morali,

Lutju Zotit kot t’na fali,

Ndërshkimin mbi ne t’i ndali’

N’doresh ja Resulell-llah!

Hafiz Ibrahim Dalliu,

S’i shpërpirtet far njeriu

M’ty veç tretet si qeriu,

N’doresh ja Resulell-llah!



FALENDËRIMI I ÇOFTË ALL-LLAHUT ZOTIT TË

BOTËVE !